12.10.2023 Скопје
Црна Гора планира да го укине плаќањето на пензиските придонеси и целосно да се сврти кон приватните пензиски фондови..
Ова е една од целите на програмата „Европа сега 2“, а се во согласност со одлуката на Европската унија од 2015 година за укинување на сите државни пензиски фондови до 2035 година. Сето ова ќе влијае и на мал број пензионери од Србија кои работниот век го поминале во Црна Гора.
Аналитичарот Олег Филиповиќ, пак, посочува дека на сето ова треба да му претходат прецизни анализи и измени во законот. Тој наведува и дека пензискиот систем во ЕУ, во зависност од државата, е различно дефиниран.
„Така, во Германија постои тристолбниот пензиски систем, што во суштина значи дека имаме задолжителен државен пензиски фонд, како прв столб. Вториот, работодавачите дел од средствата да ги исплаќаат во приватниот пензиски фонд, а третиот столб се заснова на одлуката на вработениот самостојно да придонесе со дел, во однос на различни понуди се става во приватен пензиски фонд. Во Франција, како втора водечка земја во ЕУ, постои само државен фонд. Заеднички за Франција, Германија и Црна Гора е дека недостасуваат средства за функционирање на државните фондови“, вели Филиповиќ.
Тој објаснува дека за да функционира државен пензиски фонд под идеални услови потребно е четири работни места да покриваат една пензија. Со оглед на тоа што веќе не е така, се јавува овој недостаток на средства. За да ги надомести исчезнатите средства, Франција ја зголеми старосната граница за пензионирање, што резултираше со масовни протести.
„Задачата на секој пензиски фонд, вклучително и државниот, е да ги инвестира вака собраните пари на западниот пазар, под идеални услови, а тоа се рефлектира во инвестирањето на државните обврзници, бидејќи тој вид на инвестиција е најмалку ризично, но во исто време носи и најмал принос“, вели Филиповиќ.
Токму, намалените приливи по основ на придонеси влијаеле, како што додаде, на препораката на ЕУ до 2035 година сите средства да бидат приватни.
„Во моментов во Црна Гора недостасуваат околу 40 милиони евра средства кои се покриваат од државниот буџет. Според официјалната статистика, двајца работници покриваат еден пензионер. За да функционираат пензиските фондови, потребно е да се создадат предуслови, тоа е, да се регулира пазарот“, рече Филиповиќ.
Во Црна Гора работат многу осигурителни компании кои нудат и животно осигурување како дел од нивните понуди.
„Тоа е и еден вид пензиски плус. Од друга страна, ни кажува дека треба да се измени Законот за фондови, основање фондови, основачки капитал и најважно за друштвата за управување што управуваат со нив. Од друга страна, граница треба да се повлече помеѓу работењето на осигурителните компании и фондовите“, објаснува Филиповиќ.
Тој смета дека треба да се смени Законот за пензиски фондови, без разлика дали ќе се укинат придонесите или не.
„Постоечкиот пензиски фонд ќе имаше своја намена за време на старата држава и како таков во тој период инвестираше во државни фирми, а во некои беше дури и мнозински сопственик. Во овој момент тоа е само преодна сметка од државата. каса на пензионерите“, рече тој.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
