27.09.2023 Скопје
Американскиот амбасадор Кристофер Хил изјави дека Србија има многу сложена улога во времето на европската криза и посебна безбедносно-политичка архитектура и токму затоа е важно да се разговара каде сака да биде Србија.
„Србија мора сама да одлучи за својот пат. Мислам дека просперитетот не доаѓа од исток, тој пат постојано се поправа и прашање е кога Русија ќе може да ја врати улогата што придонесува за цивилизацијата“, рече Хил.
На јавната дебата „Променета геополитичка средина и предизвици на меѓународниот правен поредок“, организирана од Советот за стратегиски политики и Амбасадата на Бугарија, амбасадорот истакна дека смета оти Србија е неутрална кога станува збор за нејзиниот запад и исток, но дека мисли дека Србија сака да биде дел од Западот.
„Мислам дека многу граѓани разбираат дека Србија нема друг избор освен да биде дел од Западот. Во воена смисла, неутралноста е скапа, таквите земји треба да ја финансираат сопствената одбрана, бидејќи немаат колектив, тоа е скапо затоа што многу работи треба да ги правите сами“, рече тој.
Хил потсетува дека Србија е културно, економски и политички дел од Западот и дека на неа е да одлучи кои западни аспекти сака да ги има.
„Знам дека сме имале проблеми во минатото, но би сакал да зборувам за нив онолку долго колку што е потребно, но на крајот и за можностите за тоа што можеме да направиме заедно во иднина“, рече Хил.
Како што оцени, соработката со НАТО, како и учеството во мисиите на ОН и ЕУ, е од голема корист за Србија.
„Гледаме дека Србија има чесна и горда армија која има долга воена традиција која за жал е оставена сама на себе“, рече Хил и потсети дека САД тесно соработуваат со вооружените сили и дека ја гледаат како дел и столб на целата безбедносната структура на Европа, како нејзин партнер.
„Позицијата на државата која не е ниту на исток ниту на запад, ниту на север ниту на југ, не е во корист на граѓаните и иднината на нивните деца“, оцени амбасадорот и повтори дека не е тука да и наметне нешто на Србија затоа што знае дека ниту Србите ниту Американците сакаат некој да им кажува што да прават.
„Аргументот е веќе изгубена битка“, рече Хил и нагласи дека Србија и Србите мора да застанат и да размислат какви чекори сакаат да преземат во насока на иднината на својата земја.
Тој изјави дека со говорот не кажува и не го дели мислењето дека Србија треба да заборави на горчливите искуства од минатото, дека треба да има национална амнезија. Но, како што додаде, тој смета дека кризата на континентот, која создаде нова архитектура, треба да се искористи како мудрост, која, според него, ја имаат многу Срби.
Тој изрази задоволство од учеството на Вооружените сили во вежбата „Платинест волк“.
„Самата Србија мора да види што е во нејзин интерес и да одлучи што е најдобро за неа и верувам дека ќе дојде до заклучок дека мора максимално да се вклучи во заеднички вежби кои придонесуваат за операцијата на армијата“, изјави Хил.
Тој додаде дека се знае дека воената индустрија расте и затоа Србија мора да биде дел од неа.
„САД можат да придонесат за модернизација на вооружените сили со западно оружје. Русија е снабдувач на кој не може да се потпре и нема многу оружје со кое може да тргува, иако многумина пред војната мислеа дека таа е втората најсилна армија во светот… но веќе видовме дека постигнуваат малку, испраќаат необучени војници на фронтот и се покажа дека е земја со која не може да се соработува како досега“, рече Хил.
Според него, нема сомнеж дека она што Русија го прави во Украина покажа дека бара колективен одговор.
„Видовме дека Русија го нападна својот сосед, многумина направија аналогија со конфликтите што се случија претходно меѓу двете земји, но вакво нешто не е видено од средината на 19 век“, рече Хил.
Според него, ова е најголемата грешка.
Како што вели, од се се гледа дека Русија навистина не ги почитува различните ставови и мислења, дека мислеле дека се ќе биде лесно… а сега сфаќаат дека не можат да победат, дека им претстои голем сојуз од над 30. членови со непобедлива воена моќ.
Хил изјави дека рускиот претседател Владимир Путин секогаш мислел дека може да го ослабне и подели НАТО, дека НАТО може да исчезне како СССР и додаде дека кога Шведска ќе се приклучи на Финска, ќе се случи спротивното, ќе има нова географија на границите на НАТО Алијансата.
Подготвено од А.Ѓ.