31.08.2023 Скопје
Претходно беше познато дека дивите свињи во југоисточна Германија имаат високи нивоа на радиоактивен цезиум, што често се припишува на катастрофата во Чернобил во 1986 година. Но, додека нивото на радиоактивност се намали кај другите животни, поради некоја мистериозна причина тие опстојуваа кај свињите, феномен познат како „парадокс на диви свињи“.
Според најновите истражувања, за овој феномен се виновни и тестовите за нуклеарно оружје спроведени во средината на 20 век, односно се чини дека поради катастрофата во Чернобил и нуклеарните тестови, свињите продолжуваат да се контаминираат со радиоактивен материјал преку храната.
Радиоактивното загадување кое допира до животната средина по нуклеарна несреќа претставува значајна закана за екосистемите. По катастрофата во Чернобил, која се случи пред 37 години, забележано е зголемување на радиоактивната контаминација со цезиум, особено цезиум-137, кој има полуживот од околу 30 години.
Но, полуживотот на многу постабилен изотоп (цезиум-135), кој може да се произведе со нуклеарна фисија, трае повеќе од два милиони години. Според претходните истражувања, односот на цезиум-135 и цезиум-137 може да укаже на изворот на самиот цезиум. Високиот дел укажува на експлозии на нуклеарно оружје, а нискиот дел укажува на нуклеарни реактори.
Затоа, радиоекологот Феликс Стагер од Универзитетот Лајбниц во Германија и неговите колеги ги анализирале нивоата на цезиум во 48 примероци од месо од дива свиња собрани од 2019 до 2021 година од ловци од 11 региони на Баварија. Нивото на радиоактивен цезиум во 88 отсто од тестираните примероци на месо беше повисоко од германскиот законски праг.
Користејќи го соодносот цезиум-135 и цезиум-137, експертите утврдија дека тестирањето на нуклеарно оружје е одговорно за 12 до 68 проценти од контаминацијата во примероците. Односно, и покрај тоа што Чернобил е главен извор на цезиум кај дивите свињи, околу една четвртина од примероците имаа доволно значаен придонес на цезиум од тестирањето на нуклеарното оружје.
Со оглед на тоа што дивите свињи се хранат на специфичен начин, како што е потрагата по тартуфи, тие апсорбирале различни нивоа на контаминација од двата извори, што придонесе тие сè уште да бидат „радиоактивни“.
„Оваа студија илустрира дека стратешките одлуки за спроведување атмосферски нуклеарни експерименти пред 60-80 години сè уште влијаат на оддалечените природни средини, дивиот свет и човечките извори на храна“, заклучија научниците.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
