08.08.2023 Скопје
Иако сме навикнати на идејата забите да растат само двапати, нов лек би можел да овозможи растење на трет сет.
Научниците прават значителен напредок во развојот на револуционерен лек кој потенцијално би можел да овозможи повторно растење на забите.
Клиничките испитувања треба да започнат во јули следната година. Тие се надеваат дека ќе биде достапен за користење за стоматолозите до 2030 година.
Аномалиите на забите при раѓање се вообичаени кај луѓето, а зафаќаат еден процент од луѓето ширум светот. Но, лекот за повторно растење на забите би бил прво светско.
Истражувањето, предводено од Медицинскиот истражувачки институт Kitano Hospital во Осака, Јапонија, има за цел да донесе „терапевтски лек за пациенти на кои им недостига целосен сет на заби за возрасни поради вродени фактори“ – поврзани со генетски или развојни влијанија што се случиле пред раѓањето.
„Луѓето со анодонција, медицински термин за целосно отсуство на заби, немаат природни заби бидејќи никогаш не ги развиле. Состојбата често се појавува заедно со други генетски состојби, како што е ектодермална дисплазија, дефекти на косата, ноктите, забите, кожата и жлездите. Вообичаените третмани вклучуваат протези и забни импланти“, според информациите на веб-страницата на Клиниката Кливленд.
Состојбата – позната и како агенеза на забите – ги попречува основните способности како џвакање, голтање и зборување од млада возраст, што може негативно да влијае на развојот.
Д-р Кацу Такахаши, раководител на одделот за стоматологија и орална хирургија во болницата Китано на Институтот за медицински истражувања, работи на лекот уште од неговите дипломирани студенти, во раните деведесетти.
„Идејата за растење нови заби е сон на секој стоматолог“, рече тој, додавајќи дека е уверен дека ќе може „да го оствари тоа“.
Револуционерниот стоматолошки потфат, поддржан од Јапонската агенција за медицински истражувања и развој (AMED), има за цел „да достави терапевтски лек на пациенти со вроден беззаб, луѓе целосно или делумно без заби, преку соработка на повеќе од 10 медицински институции и истражувачки институти на национално ниво“, стои во соопштението на веб-страницата на клиниката.
„Веруваме дека ова истражување ќе го разјасни механизмот на болеста (вродена анодонција) за вас и за многу други пациенти и ќе придонесе за развој на лек“, потенцираат оттаму.
Истражувачкиот тим веќе успешно го стимулира растот на забите од „третата генерација“ – по првите заоблени млечни заби, а потоа трајните возрасни заби – кај животинските модели со таргетирање на генот наречен USAG-1, за кој е откриено дека го ограничува растот на забите кај глувци.
Со развојот на лек за неутрализирање на антитела што го блокира дејството на USAG-1, тимот на Такахаши предизвикал повторно растење на забите кај глувците и порове.
Ветувачките резултати беа објавени во научното списание Nature во 2021 година, привлекувајќи го вниманието на глобалната научна заедница.
Лекот за повторно растење на забите би бил револуционерен, обезбедувајќи алтернативно решение за поединци кои ги изгубиле забите поради тешки кариес или забни заболувања.
Сега се работи на подготовка на лекот за човечка употреба. И штом ќе се осигураат неговата безбедност и ефикасност, фокусот ќе биде ставен на лекување на деца на возраст од 2 до 6 години кои покажуваат знаци на анодонција.
Д-р Такахаши замислува иднина каде што медицината за повторно растење на забите станува остварлива трета опција покрај протезите и имплантите, нудејќи им на поединците шанса да ги вратат своите природни заби.
„Се надеваме дека ќе го отвориме патот за клиничка употреба на лекот“, истакна Такахаши.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
