30.08.2023 Скопје
Уставот на Казахстан, ажуриран со минатогодишниот референдум, стана симбол на консолидација на казахстанската нација, изјави претседателот Касим-Жомарт Токаев по повод Денот на Уставот, кој секоја година се одбележува на 30 август.
Повелбата, појасни шефот на државата, служи како основа за тековните реформи, насочени кон демократизација на политичкиот систем, гарантирање на владеењето на правото и подобрување на благосостојбата на граѓаните.
Формирањето на Уставниот суд ја зајакна улогата на основниот закон како гарант за заштита на правата и слободите на граѓаните.
Уставот беше усвоен од Казахстан во 1995 година и оттогаш е изменет шест пати: во 1998, 2007, 2011, 2017, 2019 и 2022 година.
Амандманите од мај 2007 година воведоа заеднички парламентарни седници и го трансформираа Казахстан во унитарна држава со претседателско-парламентарен модел на управување.
Во 2011 година беа воспоставени уставните основи за вонредни претседателски избори.
Во март 2017 година беше донесен Законот за измени и дополнувања на Уставот, со прераспределба на некои овластувања на шефот на државата на други гранки на извршната власт.
Најважните измени, пак, датираат од минатата година и ги одобриле 77,18 отсто од граѓаните преку референдум на кој учествувале 68 отсто од правосудните. Реформата воведе нови демократски принципи насочени кон поттикнување на учеството на граѓаните во јавните работи и демократизација на политичкиот процес.
Зајакнати се улогите и одговорностите на двата дома на парламентот и намалени се овластувањата на претседателот, кој сега може да има само еден седумгодишен мандат без можност за реизбор.
Важен тест за новата фундаментална повелба претставуваа законодавните избори од 19 март 2023 година, на кои учествуваа седум политички сили, од кои шест го надминаа прагот од 5 проценти.
Како што напомена Токаев во денешниот говор, формиран е Уставен суд и се воведени механизми за заштита на човековите права во земјава, на кои придонесуваат тројца правобранители за човекови права, права на децата и правата на луѓето со попреченост.
Подготвено од М.Н.
About Author
