12.07.2023 Скопје
Колачињата станаа сеприсутни во дигиталниот свет, каде што се дел од секојдневното корисничко искуство, но како треба да им пристапите?
Вестите за колачињата на Интернет станаа почести по имплементацијата на Општата регулатива за заштита на податоците на ЕУ (GDPR) во мај 2018 година. GDPR, заедно со другите закони за приватност на податоците, бара од компаниите јасно и експлицитно да побараат дозвола од корисниците пред да се складираат колачиња, мали пакети податоци кои ја олеснуваат онлајн интеракцијата на нивните уреди.
Колачињата станаа сеприсутни во дигиталниот свет, каде што се дел од секојдневното корисничко искуство, но како треба да им пристапите? Дали треба да ги прифатиме без размислување или да бидеме претпазливи и да ја ограничиме нивната употреба? Одговорот на ова прашање не е едноставен и зависи од различни фактори.
Колачињата се мали текстуални датотеки складирани во вашиот веб-прелистувач што им овозможуваат на компаниите да запомнат информации за вас и да го следат вашето однесување на Интернет. Постојат два главни типа колачиња: колачиња од „прва страна“, кои се директно поврзани со страницата што ја посетувате и колачиња од „трета страна“, кои се поврзани со трети страни, како што се огласувачите.
Кога зборуваме за колачиња од „прва страна“, тие ја олеснуваат функционалноста на страницата, запомнуваат информации за вас и вашиот уред со цел да го подобрат вашето корисничко искуство. Колачињата од трета страна, од друга страна, се користат за следење на вашето онлајн однесување и преференции со цел да ви достават насочени реклами. Иако тие можат да бидат корисни за персонализирање на искуството, тие исто така претставуваат ризик за вашата приватност.
Дали треба да прифатам или да одбијам колачиња?
Постојат неколку категории на колачиња кои генерално се сметаат за безбедни и корисни: „неопходни“ колачиња, „претпочитани“ колачиња, колачиња за „перформанси“, „функционални“ колачиња и „безбедни“ колачиња. Тие обично не чуваат лични информации и го подобруваат вашето корисничко искуство. Од друга страна, „рекламните колачиња“ често ја следат вашата онлајн активност за да ги приспособат рекламите на вашите интереси. Ако приватноста е приоритет за вас, се препорачува да ги блокирате или барем да ги ограничите овие колачиња.
Современите решенија за пребарување почнуваат да воведуваат построги контроли на употребата на колачиња од „трета страна“, но тоа не значи дека корисниците треба да се потпираат само на овие мерки. На крајот на краиштата, корисникот има одговорност да ја заштити својата приватност и безбедност на Интернет.
Во случај да прифатите колачиња за кои подоцна ќе одлучите дека не се безбедни, повеќето веб-прелистувачи ви дозволуваат да ги избришете сите колачиња или селективно да ги избришете оние поврзани со одредени локации. Бидете проактивни во заштитата на вашата приватност на интернет – одлуката за прифаќање или одбивање колачиња секогаш зависи од вас.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
