21.07.2023 Скопје
Во една вечер силното невреме однесе најмалку пет животи, а неколкумина повредени во четири земји од регионот.
Невремето корнеше дрвја, креваше покриви, уриваше згради, и затвори многу аеродроми.
На 19 јули невремето помина низ Словенија, Хрватска, Босна и Херцеговина и стигна до Србија.
Едно објаснување беше дека се работи за суперклеточна бура. Но, што е суперклеточна бура и како таа се разликува од оние со кои сме се сретнале досега?
Суперклеточните бури се ретки, но имаат висока тенденција да создаваат опасни временски услови како што се силни и разорни ветрови, голем град, а понекогаш и торнада.
Според Националната метеоролошка служба на САД, тие се главно придружени со грмежи и обилни врнежи од дожд.
Тие можат да траат неколку часа, да бидат многу интензивни и да поминат стотици километри, според американската Национална океанска и атмосферска администрација.
Метеоролозите предупредуваат дека имаат посебни карактеристики кои ги разликуваат од другите бури и бараат внимателно следење и предупредување.
Суперклеточните бури се формираат кога студената воздушна маса ќе стигне на прегреана земја, предизвикувајќи екстремна топлинска нестабилност во атмосферата.
Еден од условите за формирање на вакви бури е таканареченото стрижење на ветерот, што подразбира дека брзината на ветерот и неговата насока се разликуваат по висина.
Она што ги прави уникатни од сите други видови бури, според Националната метеоролошка служба на Соединетите Американски Држави, е тоа што имаат силни и постојани нагорни струи кои ротираат во облаците.
Научниците ја нарекуваат оваа ротација мезоциклон.
Според Националната океанска и атмосферска администрација на САД (NOAA), нагорните струи може да достигнат брзина од над 100 милји на час и може да бидат одговорни за создавање џиновски град и разорни торнада.
Американската Национална лабораторија за големи бури (NSSL) вели дека помалку од 20 проценти од сите бури со суперклеточни бури произведуваат торнадо.
Сепак, суперклетките се одговорни за создавање на огромното мнозинство од сите торнада, особено деструктивните.
Тие исто така истакнуваат дека во тек е истражување за да се открие зошто некои од овие ротирачки бури се придружени со торнада, додека други не.
Суперклеточните бури може да се појават насекаде во светот.
Сепак, тие се најчести и убедливо најразорни во централниот дел на САД каде, како што објаснуваат метеоролозите, има големи и обемни рамнини неопходни за развој на вакви бури.
Суперклетките предизвикаа торнадо во Оклахома во 2013 година во кое загинаа 51 лице. Тие се одговорни и за торнадото во кое загинаа 320 луѓе во Алабама, Мисисипи и Тенеси. Истата година, 161 лице загина во торнадо во државата Мисури.
Студијата на Американското метеоролошко друштво од јануари 2023 година предвидува зголемување на фреквенцијата на суперклеточните бури на национално ниво до крајот на векот за 6,6 проценти како резултат на глобалното затоплување.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
