zemjodelski kulturi

08.07.2023 Скопје

Ризиците од неуспех на жетвата во повеќе глобални корпи за леб се потценети, според студијата за која истражувачите велат дека треба да биде „повик за будење“ за заканата што климатските промени ја претставуваат за нашите системи за храна.

Производството на храна е и клучен извор на емисиите за затоплување на планетите и е многу изложено на ефектите од климатските промени, при што моделите на климата и културите се користат за да се открие какви би можеле да бидат влијанијата додека светот се загрева.

Во новото истражување објавено во Nature Communications, истражувачите од Соединетите Американски Држави и Германија ја разгледаа веројатноста дека неколку главни региони за производство на храна можат истовремено да претрпат ниски приноси.

Овие настани може да доведат до скокови на цените, несигурност во храната, па дури и граѓански немири, рече водечкиот автор Каи Корнхубер, истражувач на Универзитетот Колумбија и Германскиот совет за надворешни односи.

Со „зголемување на концентрацијата на стакленички гасови, ние влегуваме во оваа неистражена вода каде што се бориме навистина да имаме точна претстава за тоа со какви екстреми ќе се соочиме“, рече тој.

„Покажуваме дека ваквите типови на истовремени настани се навистина во голема мера потценети“, додаде Корнхубер.

Студијата ги разгледа податоците од набљудувачките и климатските модели помеѓу 1960 и 2014 година, а потоа и проекциите за 2045 до 2099 година.

Истражувачите најпрво го разгледаа влијанието на млазниот поток – воздушните струи што ги поттикнуваат временските шеми во многу од најважните региони за производство на култури во светот.

Тие открија дека „силниот меандризам“ на млазниот поток, кој тече во форми на големи бранови, има особено значајни влијанија врз клучните земјоделски региони во Северна Америка, Источна Европа и Источна Азија, со намалување на жетвата до седум проценти.

Истражувачите исто така откриле дека ова било поврзано со истовремени неуспеси на културите во минатото.

„Еден пример беше во 2010 година, кога флуктуациите на млазниот поток беа поврзани и со екстремната топлина во делови од Русија и со разорните поплави во Пакистан, кои и двете им наштетија на посевите“, рече Корнхубер.

Студијата, исто така, разгледа колку добро компјутерските модели ги проценуваат овие ризици и откри дека иако се добри во прикажувањето на атмосферското движење на млазниот поток, тие ја потценуваат големината на екстремите што ги создава на теренот.

Корнхубер рече дека студијата треба да биде „повик за будење во однос на нашите несигурности“ на влијанијата на климатските промени врз прехранбениот сектор, со почести и поинтензивни временски екстреми и сè покомплицирани комбинации на екстреми.

„Треба да бидеме подготвени за овие типови на сложени климатски ризици во иднина и моделите во моментот се чини дека не го опфаќаат тоа“, рече тој.

Во понеделникот, шефот за човекови права на Обединетите нации, Волкер Турк, предупреди на „навистина застрашувачка“ дистописка иднина на глад и страдање бидејќи екстремите предизвикани од климатските промени ги погодуваат посевите, добитокот и клучните екосистеми.

Тој на дебатата во ОН за правото на храна рече дека повеќе од 828 милиони луѓе се соочиле со глад во 2021 година, а климатските промени би можеле да го зголемат тоа за 80 милиони до средината на векот и ги критикуваше светските лидери за краткорочно размислување.

Подготвено од А.Ѓ.

About Author