30.06.2023 Скопје
Вообичаениот вештачки засладувач што се користи во производството на некои безалкохолни пијалоци, бонбони и гуми за џвакање најверојатно ќе биде означен како канцероген следниот месец.
Засладувачот, аспартамот, е еден од шесте вештачки засладувачи одобрени од Американската агенција за храна и лекови (ФДА) како замена за шеќер.
Ваквите алтернативи се прогласуваат за нискокалорични. Во едно од најчесто поставуваните прашања до компанијата Кока-Кола во Австралија, што е првиот одговор што се појавува кога пребарувате за аспартам на интернет, компанијата вели дека засладувачот, користен во еден од неговите пијалоци, е безбеден и ги исполнува стандардите за безбедност на храната.
„Аспартамот е безбеден. Над 200 научни студии ја поддржуваат неговата безбедност“, се вели во него. Сепак, компанијата издава предупредување до луѓето со ретка генетска состојба наречена фенилкетонурија.
„Прехранбените производи и пијалоците кои содржат аспартам носат изјава на етикетата која ги предупредува луѓето со оваа состојба за присуство на фенилаланин. Но, фактот што мал дел од населението ја има оваа ретка состојба не значи дека аспартамот е небезбеден за другите потрошувачи“, вели Кока-Кола.
Веројатноста аспартамот да биде означен како канцероген доаѓа само неколку месеци откако Светската здравствена организација (СЗО) ги советуваше владите да ги регулираат засладувачите без шеќер „за да ја контролираат телесната тежина или да го намалат ризикот од незаразни болести (НКБ)“.
Ракот е еден од главните видови на НЗБ, а податоците од СЗО минатата година го рангираа како водечка причина за смрт во светот.
Соопштението треба да биде објавено по размислувањата на Меѓународната агенција за истражување на ракот (IARC) и Огранокот за истражување на ракот на СЗО.
„Замената на слободните шеќери со засладувачи без шеќер (NSS) не помага за долгорочна контрола на тежината. Луѓето треба да размислат за други начини да го намалат внесот на слободни шеќери, како што се конзумирање храна со природни шеќери, како што се овошје или незасладена храна и пијалоци“, рече д-р Франческо Бранка, директор за исхрана и безбедност на храна на СЗО.
„НСС не се суштински диететски фактори и немаат хранлива вредност. Луѓето треба да ја намалат севкупната сладост на нивната исхрана, почнувајќи од рано во животот, за да го подобрат своето здравје“, додаде тој.
Заедничкиот експертски комитет за прехранбени адитиви (JECFA) на СЗО сега ќе се фокусира на проценката на ризикот, што ќе обезбеди насоки за специфичната штета предизвикана од адитивот.
Истиот комитет повеќе од четири децении не најде проблем со аспартамот кога се консумира на прифатливи нивоа. Сепак, наодите на IARC беа критикувани.
СЗО вели дека „IARC не е тело за безбедност на храната и нејзиниот преглед на аспартамот не е научно сеопфатен и во голема мера се потпира на широко дискредитирани истражувања“, изјави Френсис Хант-Вуд, генерален секретар на Меѓународната асоцијација на засладувачи.
Претставник на IARC рече дека наодите на нивната организација и комитетот на JECFA се доверливи до јули.
Тој изјави за новинска агенција дека наодите се „комплементарни“, а заклучокот на IARC го претставува „првиот фундаментален чекор во разбирањето на канцерогеноста“.
„Комисијата за адитиви „спроведува проценка на ризикот“, која ја одредува веројатноста за појава на одреден вид на штета, како што е ракот, под одредени услови и нивоа на изложеност“, рече портпаролот на IARC.
Една студија објавена минатата година во списанието PLOS One покажа дека потрошувачката на вештачки засладувачи (тие го спомнаа аспартамот) веројатно може да предизвика рак на дојка или рак поврзан со дебелината.
Наодите на Комитетот на IARC и СЗО ќе бидат објавени на 14 јули.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
