28.06.2023 Скопје
Зголемените температури доведуваат до пораст на побарувачката за ладење. Но, иронично, колку повеќе се потпираме на енергетски интензивни клима уреди, толку повеќе планетата се загрева. Кои се другите опции?
На многу места, одржувањето на свежина кога живата се искачува не е само прашање на удобност – високите температури може да влијаат на нашето здравје, нашата продуктивност, нашите економии, па дури и нашиот опстанок.
Зголемувањето за само 1,5 степени Целзиусови (2,7 степени Целзиусови) над прединдустриските нивоа може да стави 2,3 милијарди луѓе во ризик од силни топлотни бранови. Научниците велат дека би можеле да го достигнеме тој пораст на температурата до раните 2030-ти ако не ги намалиме емисиите на јаглерод.
Топлото време е веќе одговорно за 12.000 смртни случаи секоја година. До 2030 година, Светската здравствена организација предвидува дека може да има 38.000 дополнителни смртни случаи годишно поради изложеност на топлина кај постарите луѓе.
Купувањето клима уред може да биде брз и лесен лек, но овие енергетски интензивни апарати само го зголемуваат проблемот.
Протекуваат клима уредите што ги оштетуваат ладилните средства што придонесуваат за глобалното затоплување. А, наизменичните и вентилаторите, исто така, сочинуваат околу 16% од вкупната електрична енергија што се користи во зградите ширум светот, од кои голем дел сè уште доаѓа од фосилни горива.
Како што глобалните температури, населението и приходите растат во земји како Индија и Кина, бројот на единици за наизменична струја во светот може да скокне од речиси 2 милијарди денес на 5,6 милијарди до 2050 година, според Меѓународната агенција за енергија.
Агенцијата, исто така, проценува дека, без подобрувања на ефикасноста, побарувачката за енергија за ладење на просторот би можела да се зголеми тројно до средината на векот – трошејќи исто толку електрична енергија како Кина и Индија денес.
Климатизацијата игра важна улога во просперитетот и економскиот развој со тоа што им овозможува на луѓето во жешките земји да живеат и работат во удобност. Но, освен ако не станат значително попријателски за климата, проектираната експлозија на нивниот број ќе претставува огромен предизвик.
За да се преживеат повисоките температури, а во исто време да се чуваат емисиите ќе бара повеќе од подобрување на ефикасноста на наизменична струја. Зградите наместени со надворешно засенчување, зелени покриви или соларна рефлектирачка боја, на пример, исто така може да ја ограничи топлината што ја апсорбираат. Проширувањето на зелените површини, областите со коридори со вода и ветер во градовите, исто така, може да помогнат.
Овој пат во египетската пустина каде што летните температури можат да достигнат речиси 50 Целзиусови степени, исто така се справува со топлината исклучиво преку паметен дизајн на згради.
Архитектката Сара Ел Батути, основач на фирмата за зелена градба ECOnsult, рече дека успеале да ги намалат температурите на зградите за околу 10 Целзиусови степени без механички решенија.
Нејзината компанија работи со египетската влада на надградба на 4.000 рурални села, дом на околу 58 милиони луѓе, за да можат подобро да се справат со екстремните горештини. Но, наместо да донесе високотехнолошки решенија, Ел Батути вели дека многу од зелените промени биле инспирирани од локалното домородно знаење.
Користењето на локално достапни материјали како порозен варовник и песочник кои овозможуваат воздухот да тече низ ѕидовите. Тие, исто така, ги подигнаа структурите малку од земјата за да спречат апсорпција на топлина одоздола, ги затемнија влезовите, инсталираа рефлектирачки покриви и користеа аголни прозорци и прилагодливо засенчување за да ја блокираат топлината додека дозволуваат светлината да влезе.
Ел Батути вели дека треба да се преиспита во архитектонскиот сектор, така што зградите ќе бидат дизајнирани да го решаваат ладењето уште од самиот почеток.
„Колку е потопло, колку се подолги летата, толку повеќе луѓе ќе бараат решенија како климатизацијата“, рече таа.
Улогата на домувањето во надминувањето на топлината, исто така, треба да има многу поголем фокус на настани како што е годишната конференција на ОН за климатски промени, додаде Ел Батути.
„Мораме да гледаме на ладењето како нешто неверојатно важно – исто како и обновливите извори на енергија и чистата енергија. Ладењето е следната граница“, потенцира Ел Батути.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
