28.06.2023 Скопје
Србија досега постигна значителен напредок во својата аспирација да се приклучи на Европската унија (ЕУ), спроведувајќи успешна реформа на јавната администрација. Граѓаните на Србија сега можат да ги остварат своите права со едноставен клик, без потреба од шетање од шалтер до шалтер.
Оваа дигитализација на јавната администрација резултираше со значителни заштеди, како во време, така и во трошоци. Емануеле Жиофре, шеф на Делегацијата на ЕУ во Србија и Тања Мишчевиќ, министерка за европски интеграции во Владата на Република Србија, во интервју зборуваа за овие достигнувања на реформата на јавната администрација и што може да се очекува преку натамошната поддршка од ЕУ.
Според Емануеле Жиофре, шеф на Делегацијата на ЕУ во Србија, јавната администрација е лицето на државата.
„Граѓаните најчесто комуницираат со органите на државната управа кога им е потребна одредена услуга, документ, помош во вид на информирање или заштита на правата, без разлика дали на државно или локално ниво“, вели амбасадорот Жиофре.
Министерката за евроинтеграции Тања Мишчевиќ посочува дека целта на реформата е јавната администрација да стане сервис на граѓаните, а професионализацијата, деполитизацијата, модернизацијата и дигитализацијата се главните принципи на оваа реформа.
Благодарение на дигитализацијата и централизираната база на податоци, граѓаните имаат полесен пристап до документите. Мишчевиќ објаснува: „Сега веќе не се случува да ви недостига еден документ, кој веднаш на шалтер го дознавате што ви треба и дека треба сами да го земете. Кога ќе дојдете на шалтер, го добивате токму тој документ за кој сте дошле“.
Сепак, и покрај напредокот, сè уште има простор за подобрување. Жиофре нагласува дека „иако Србија постигна значителен напредок во обезбедувањето услуги и подобри некои аспекти од управувањето со човечките ресурси, одговорноста, креирањето политики и управувањето со јавните финансии, се разбира дека има простор за понатамошни подобрувања во многу области“.
Србија досега има добиено речиси четири милијарди евра неповратена помош од европската каса, од кои само 215 милиони евра се потрошени за реформа на јавната администрација, а дополнителни 30 милиони евра донации се издвоени во српскиот буџет за реализација. на конкретни реформски мерки во периодот 2023-2025 година. Сепак, иако расположливата финансиска поддршка е голема, Србија се соочува со предизвикот да ги искористи овие средства на најдобар начин за доброто на сите граѓани поради достапноста на човечки ресурси во администрацијата.
Како што истакна министерката Тања Мишчевиќ, Србија мора да работи на подобрување на капацитетот на својата администрација, да биде конкурентен работодавач, за да може максимално да ги искористи расположливите средства од европските фондови.
„Тоа значи дека треба да го зголемиме бројот на луѓе и да им обезбедиме нови знаења за подобро да ги планираме и користиме средствата што Србија ги добива од фондовите на ЕУ, како и многу поголемите што нашата земја ќе ги користи како земја членка“, рече министерот Мишчевиќ.
Ова е показател дека фокусот на реформите ќе мора да биде не само на натамошно подобрување на услугите за граѓаните и економијата, туку и за создавање поатрактивна работна средина за оние кои се способни да управуваат со европските фондови и други ресурси.
Емануеле Жиофре, шеф на Делегацијата на ЕУ во Србија, подвлече дека „реформата на јавната администрација треба да и овозможи на српската администрација да ги преземе сите обврски во претпристапната и постпристапната фаза“, а по пристапувањето во ЕУ „да има административен капацитет да корист од тоа да се биде дел од ЕУ“.
Сè на сè, пораката е јасна: „Администрација по мерка на сите нас“ е главното мото на реформата на јавната администрација, како што истакна министерот Мишчевиќ, чија имплементација е координирана од Министерството за државна управа и локална самоуправа.
Како заклучок, напредокот е видлив, но не е време за опуштање. Србија мора да се посвети на уште поодлучно спроведување на реформите, подобрување на административните капацитети и зајакнување на транспарентноста и отчетноста на јавната администрација. Сето ова не само што ќе бара повеќе инвестиции, туку и знаење, експертиза и ентузијазам за да се променат работите на подобро. На крајот на краиштата, крајните корисници на оваа реформа се граѓаните, кои заслужуваат ефикасна, професионална и одговорна јавна администрација.
Подготвено од А.Ѓ.