31.05.2023 Скопје
По тешките сцени во понеделникот во четири општини со мнозинско српско население на северот на Косово, во кои беа повредени десетици луѓе, јасно е дека преговарачкиот процес меѓу Белград и Приштина се врати на нула.
Постојат три можни решенија за оваа криза: повлекување на РОСУ од север, а првично од општинските згради, одржување нови избори на кои ќе учествуваат српски претставници или согласност на Србите за актуелната ситуација. Ова последното е најмалку реална опција.
Она што се случи во понеделникот на северот на Косово потсети на некои стари конфликти.
Европскиот план за Косово, кој Александар Вучиќ, претседателот на Србија и Албин Курти, премиерот на привремените институции во Приштина, неодамна го прифатија во Брисел и Охрид, падна во вода.
Драгиша Мијачиќ, координатор на Работната група на Националната конвенција на Европската унија за поглавјето 35, вели дека само едно решение е правилно.
„Во овој момент најважно е да се зачува мирот, а на тоа не се внимаваше во претходните месеци. Како резултат на тоа, го имаме она што се случи во понеделникот, а ситуацијата може да биде полоша. решено со повлекување на РОСУ од општинските згради“, вели Мијачиќ.
Тој посочува дека тоа веќе требало да се случи.
„Исто така има барање од српска страна да се повлечат од целиот север и со тоа да се овозможи нивно враќање во институциите.Во овој момент најважно е да се зачува мирот и неопходно е приштинската полиција да биде повлечена на најмалку од општинските згради, а градоначалниците да работат од селата во кои живеат. Веднаш потоа да седнат на преговарачка маса“, вели Мијачиќ.
Одржување нови избори на северот на Косово и Метохија или повлекување на Србите, според него, во моментов не се опции.
„Новите избори се процес кој бара неколку месеци, а ние го немаме тоа време. Како ќе го зачуваме мирот додека не се одржат? Мора веднаш да реагираме. Ситуацијата е многу тешка, во овие околности животот на народот долу е невозможно“, вели тој.
Од друга страна, политичкиот аналитичар Бошко Јакшиќ е убеден дека новите избори се единственото решение за актуелната криза.
„Ова е потенцијал со кој досега не сме се соочиле. Ми се чини дека се е засновано на старата игра на Вучиќ и Курти. Откако дадоа согласност за европскиот план за Косово, и двајцата го поткопаа истиот план, секој во својот Курти одби да формира ЗСО, а Вучиќ со тоа што не ги врати Србите во косовските институции и многу отворено работеше против приемот на Косово во Советот на Европа“, вели Јакшиќ.
Тој додава дека голем дел од одговорноста е на меѓународната заедница, која не реагираше ефективно и остро против Вучиќ и Курти, „туку им даде простор за маневрирање за да купат време и да се претстават во јавноста како спасители на нивните народи“.
„Новите избори се единственото можно решение. После тоа Вучиќ треба да донесе одлука за враќање на Србите во институциите на Косово. Кога ќе се воспостави српска власт во овие четири општини, може да се започне со преговарачкиот процес, кој сега е целосно прекинат. Се друго не е решение“, смета Јакшиќ.
И Мијачиќ и Јакшиќ се согласуваат дека третата опција, Србите да се повлечат и да ја прифатат постојната ситуација, не е реална.
„Навистина не знам како некој мислеше дека можат да ги дисциплинираат Србите со внесување полицајци и пукање во нив со солзавец, а тие да останат мирни. Ова е политичко прашање, а политичките прашања не ги решаваат полиција, тие се решени на преговарачка маса“, вели Мијачиќ.
На истиот став е и Јакшиќ.
„Не е реална опција Србите да ја прифатат ваквата состојба, бидејќи тоа едноставно не е нормално“, смета Јакшиќ.
На северот на Косово дојде до нови немири откако новоизбраните албански градоначалници се обидоа да влезат во општинските згради. Во Звечан во понеделникот попладне дошло до конфликт меѓу силите на КФОР и насобраните граѓани, биле фрлени шок бомби и солзавец, а биле фрлани и камења и шишиња.
Повредени се 52 лица, тројца се задржани во болница, а во животна опасност е Драгиша Гаљак (50) од Косовска Митровица, кој во Звечан беше тешко ранет од два куршуми од калашников кон него. Во овој конфликт беа повредени и 30 војници на КФОР.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
