12.05.2023 Скопје
„Вејпингот“ е во пораст во Нов Зеланд, при што 8,3% од возрасните испаруваат секој ден. Сега некои групи медицински експерти ја повикуваат владата во Велингтон да примени дополнителни ограничувања.
Предлогот ќе следи слична политика усвоена во Австралија, каде што „вејпингот“ може да се набави само во аптеки и медицински канцеларии со рецепти.
Оваа загриженост на владата на Нов Зеланд не е изненадувачка. За време на владеењето на поранешната пратеничка Џасинда Ардерн, земјата донесе закон со кој се забранува тутун за сите родени по 1 јануари 2009 година.
Законот го направи Нов Зеланд да е првата земја што го забрани пушењето во следните генерации.
Асоцијативната министерка за здравство Ајша Верал изјавила дека „илјадници луѓе ќе живеат подолго, поздрав живот и дека здравствениот систем ќе биде подобар за 5 милијарди долари од тоа што нема потреба да ги лекува болестите предизвикани од пушењето“.
Законот е дел од поголемата иницијатива наречена „Без пушење 2025 година“, која има за цел да го намали пушењето на помалку од 5% во сите групи на население.
Пушењето се намалило на 10% кај населението на Нов Зеланд со потекло од Европа. Сепак, неговата распространетост кај домородните групи е многу поголема: 28% кај Маорите и 18% кај луѓето од Пацификот.
„Пушењето убива приближно 4.500 до 5.000 луѓе секоја година во Нов Зеланд – тоа е околу 12 до 13 смртни случаи секој ден“, изјави менаџерот на Групата за здравје и превенција на населението Џејн Чемберс во соопштението од Министерството за здравство на земјата.
Иницијативата го намалила и бројот на легални продавачи на тутун од околу 6.000 на под 600. Како резултат на тоа, цигарите ќе исчезнат од супермаркетите и продавниците.
Овие мерки ќе ја направат трговијата со тутун во Нов Зеланд една од најограничените во светот, веднаш зад малото Кралство Бутан каде што е забранета продажбата на цигари.
Иако новиот пристап на Нов Зеланд изгледа екстремен, тоа е едвај единствената земја што се обидува да го намали пушењето меѓу своето население. Англија се постави да биде земја без чад до 2030 година, а Шкотска до 2034 година.
Канада и Шведска се други нации кои се обидуваат да го намалат бројот на пушачи на помалку од 5% од нивното население.
Најновите ограничувања за тутунот на Нов Зеланд добија доста критики. Imperial Brands, една од водечките тутунски групи на локалниот пазар, изрази загриженост дека забраната може да создаде црн пазар.
„Доказите покажуваат дека количината на тутунски производи што се шверцуваат во Нов Зеланд значително се зголеми во последниве години и организираните криминални групи се вклучени во шверц од големи размери“, признала владата во својот предлог.
Друга загриженост е како забраната за тутун ќе влијае на малите бизниси во Нов Зеланд.
Групацијата за млечни производи и бизнисмени, лоби група за продавници во Нов Зеланд, изјави во 2021 година дека иако ја поддржува иницијативата за земја без чад, планот на владата ќе уништи многу бизниси.
Бројот на пушачи во Нов Зеланд се намалил на 8 отсто од населението, што е најниско откако има достапни податоци. Сепак, бројот на возрасни кои испаруваат се зголеми на 8,3%.
Дали овие мерки ќе направат повеќе штета отколку корист? Тешко е да се каже во оваа фаза, но сигурно многумина ќе направат споредба со уште една добронамерна крстоносна војна против пороците: Забраната во Соединетите Држави. Само времето ќе покаже дали Нов Зеланд ќе ги има истите проблеми како САД.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
