31.05.2023 Скопје
Земјите на НАТО ги започнаа воените вежби на Арктикот со ветување дека ќе ја одбранат нивната најнова членка, Финска, која е домаќин на својата прва заедничка обука откако стана дел од западната алијанса во април.
Речиси 1.000 сојузнички сили од Норвешка, Обединетото Кралство и Соединетите држави – како и Шведската кандидатка за НАТО – им се придружија на приближно 6.500 фински војници и околу 1.000 возила за вежби оваа недела, што ја означува најголемата копнена вежба на Финска над Арктикот.
Надгледувајќи ги вежбите на НАТО на само два часа возење од руската граница на еден од најголемите артилериски полигони во Европа во Ровајарви, северна Финска, генерал-мајор на американската армија Грегори Андерсон од 10-та планинска дивизија рече дека неговата земја е подготвена да ја брани Финска.
„Тука сме, посветени сме. Армијата на САД тренира со нашиот најнов сојузник во НАТО за да ја изгради таа способност, да помогне во одбраната на Финска доколку нешто се случи“, рече Андерсон.
Околу 150 авиони од 14 членки на НАТО и земји партнери, исто така, учествуваат во вежбите Arctic Challenge 2023, според воздушната команда на НАТО.
Додавањето на Финска во блокот на НАТО повеќе од двојно ја зголеми должината на границата што воената алијанса ја дели со Русија во услови на зголемена тензија меѓу Москва и Западот по целосната инвазија на Русија на Украина во февруари 2022 година.
„Воопшто не станува збор. Подготвивме планови што да правиме ако сакаме да бидеме дел од одбраната на Финска“, рече генерал-мајор Карл Енгелбректсон, командант на шведските копнени сили.
Шведска е најблискиот воен партнер на Финска и токму руската инвазија на Украина ги убеди Шведска и Финска минатата година да се откажат од долгогодишната политика на воено неврзување и да ја бараат безбедноста на колективната одбрана на НАТО.
Финска официјално се приклучи на НАТО на 4 април, предизвикувајќи закана од Москва за „контра-мерки“. Шведска се надева дека ќе биде членка на НАТО до самитот на алијансата во Вилнус, Литванија во јули.
Шведска е она што НАТО го опишува како „официјален поканет“ од 2022 година, што овозможува присуство на состаноци и координирање на активностите со другите сојузници на НАТО. Полноправното членство ќе се случи откако сите сојузници во НАТО ќе ја ратификуваат апликацијата за пристап на Шведска, соопшти блокот.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, во вторникот изрази зачуван оптимизам дека приемот на Шведска до самитот на НАТО на 11-12 јули е „на дофат“.
„Нема гаранции, но апсолутно е можно да се постигне решение и да се овозможи одлуката за полноправно членство на Шведска дотогаш“, изјави Столтенберг за новинарите во Осло во пресрет на состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО за подготовка за самитот.
Турција го ратификуваше членството на Финска во НАТО, но допрва треба да го стори тоа за Шведска.
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган вели дека Шведска сè уште не ги исполнила сите барања на неговата земја за обезбедување на неговата поддршка за членство, особено поради, како што гледа, Шведска обезбедува безбедно засолниште за членовите на Курдистанската работничка партија (ПКК) и Партијата на Демократскиот сојуз (PYD) во Сирија, кои Анкара ги смета за „терористи“.
Подготвено од А.Ѓ.