20.05.2023 Скопје
Учењето на пожелно однесување за време на оброците е процес кој започнува многу рано. Отпрвин, со гледање на однесувањето на членовите на семејството на масата.
Штом детето е доволно старо за самостојно да седне, време е да се приклучи на семејната диета. Прво доаѓа процесот на учење самостојно да се храниме. Како што напредува овој процес, приказната продолжува, која секако треба да биде придружена со демонстративни ситуации, за правилата на однесување на масата.
Како детето учи манири на маса?
Тој учи од моделот на однесување на блиските луѓе, со набљудување, имитирање и полека ги усвојува навиките во исхраната (бавно јадење, користење прибор). Теоретски е така, но во пракса бара време, трпение, многу љубов и посветеност. Ниту едно дете не ги научило правилата на однесување по неколку дена или недели. Родителите едноставно треба да разберат и прифатат дека тоа е процес.
Што треба да прават родителите во овој период?
Препораката за родителите е да се однесуваат на масата како што би сакале нивните деца да се однесуваат. Првенствено: да јадете полека, користете прибор за јадење, не мачкајте, користете салфетки, не викајте итн. Предуслов е, секако, детето добро да ја совлада вештината на самостојно хранење, како и општествено посакуваното однесување на масата.
Не го туркајте детето
Кога ќе научи да се храни, на детето треба да му се даде независност во тој процес. Во ред е да му понудите храна или ако е одвлечен од хранењето, дискретно вратете го на оброкот или пофалете го што вешто јадеше јадење (на пример: супа/чорба). Не треба да инсистирате да јаде повеќе храна ако не сака или да му вети награда за јадење. Еве една важна мерка во интервенцијата на масата: да не се игнорира целосно однесувањето на детето на маса (што, како и колку јаде), туку тоа да се прави дискретно. Понатаму, немојте да бидете агресивни во инсистирањето да се јаде сè (видови и количини), не го карајте детето, не покажувајте дека реагираме емотивно поради однесувањето на детето на маса (дека сме тажни, дека се чувствуваме виновни или дека сме пресреќни). Умереноста е важна.
Не го одвлекувајте вниманието
Возрасните не треба да читаат весници или да гледаат екрани (ТВ, телефон, таблет, итн.) на масата. Ова важи и за децата. Јаде на маса. Едноставно е. Голема грешка е да се сврти вниманието на детето на музика/игра/анимација од мобилен телефон/таблет за да се нахрани. Ваквото однесување е одлична основа за развој на други предизвици.
Не викај
Што и да се случи (ненадеен повик од работа или проблем со сосед/роднина или…), не викајте на масата. Завршете го оброкот и обидете се да не покажувате објаснувања/разговори/нервоза за време на оброкот. Мирна и пријатна атмосфера за време на оброците е важна за сите членови на семејството. Исто така, не дозволувајте однесувањето на вашето дете да ве испровоцира да викате. Викањето е губење на контролата. Не дозволувајте си да го правите тоа, за вас и за доброто на детето.
Избегнувајте долго и залудно седење на маса
Кога масата е поставена, сите присутни членови на семејството прво треба да ги измијат рацете, а потоа да седнат на масата. Хранењето треба да се одвива во пријатна и позитивна атмосфера. Не треба да се инсистира на количината на изедена храна (апетитот и потребите варираат и се менуваат), туку да јадете се што е подготвено. Во случај по неколку обиди детето да не сака да јаде, оваа волја треба да се почитува. Но, по готовиот оброк на детето не треба да му се дава друга храна. Треба да му се дозволи да гладува до следниот оброк. Особено, не треба да давате различни закуски, слатки како замена за оброци.
Процесот на учење на манири на маса трае долго и вештините постепено се усовршуваат. Овде помагаат и различни вежби/игри, како на пример: се натпреваруваме кој најдобро се однесува на масата. Тогаш таткото, постарото дете или мајката ја преземаат улогата на личноста која најмалку се однесува на масата, така што детето што учи може да види како треба и како не треба да се однесува на масата. Слично е и со играњето во слободно време, кога се користат кукли/фигури од животни и се имитира нивниот процес на хранење. Бидете имагинативни: покрај многу смеа, ќе има и многу за учење. Играта е секогаш најдобриот начин за тоа.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
