08.05.2023 Скопје
Во 2013 година, детскиот психолог од Санкт Петербург, Екатерина Мурашова, спроведе многу интересен експеримент. Таа побара од 68 тинејџери на возраст од 12 до 18 години да се откажат од сите свои електронски уреди, односно да ги исклучат мобилните телефони, компјутерите, телевизорите, таблетите, видео игрите и да не комуницираат со никого.
Она што им беше дозволено во тие осум часа беше да пишуваат, цртаат, читаат, пеат, шетаат и се занимаваат со слични активности.
Авторот на експериментот сакал да ја докаже работната хипотеза дека современите тинејџери не се во состојба да се окупираат себеси и дека се целосно несвесни за својот внатрешен свет.
Според правилата на експериментот, следниот ден децата имаа задача да кажат како го доживеале овој тест. Психологот ги советуваше сите учесници да го прекинат експериментот во случај на прекумерна вознемиреност, непријатност или напнатост и да го евидентираат времето и причината за нивното прекинување.
Резултатите во најмала рака беа шокантни и сметајте дека експериментот е спроведен пред десет години, кога технологијата беше многу помалку распространета отколку денес.
Од 68 учесници, само тројца го завршија експериментот, едвај девојче и две момчиња. Тинејџерката осум часа ги запишувала своите чувства во дневник.
Едно од момчињата потрошило осум часа правејќи макета на едрилица, со пауза за ручек и шетање на кучето. Другиот прво ги сортираше и систематизираше своите колекции, а потоа се занимаваше со пресадување цвеќиња. Ниту еден од нив немал негативни емоции за време на експериментот и не забележал појава на „чудни“ мисли.
Тројца учесници во експериментот пријавиле дека имале „самоубиствени мисли“ и пет доживеале напади на паника. Кај 27 тинејџери евидентирани се симптоми како гадење, потење, вртоглавица, топлотни бранови, стомачни болки. Речиси секој од нив пријавил чувство на страв и вознемиреност.
Интересот и возбудата пред нова ситуација и соочување со себе стивнаа кај речиси сите учесници до почетокот на вториот или третиот час. Само десет тинејџери кои го прекинаа експериментот почувствуваа вознемиреност по три или повеќе часа осаменост.
Што правеле тинејџерите за време на експериментот?
– јадеа;
– читаа или се обидуваа да читаат;
– направија некои училишни задачи (ова беше за време на празниците, а многу од нив беа очајни за учебници);
– гледаа низ прозорецот или „влечеа“ низ станот;
– излезе надвор, во продавница или кафуле (во експериментот, комуникацијата беше забранета, но беше дозволено да се разменат неколку многу потребни зборови со продавачите или касиерите);
– составуваа сложувалка или Лего коцки;
– цртаа или се обидуваа да цртаат;
– некои играа со куче или мачка;
– ја исчисти собата или станот;
– се капеа;
– се занимаваа со физичка активност;
– ги запишаа своите чувства или мисли;
– некои свиреа пијано, гитара или флејта;
– тројца пишувале поезија или проза;
– едно момче речиси пет часа патуваше низ градот, менувајќи автобуси и тролејбуси;
– момче отишло во забавен парк, но за три часа почнало да повраќа;
– едно момче го прошета цел град;
– едно момче отиде во Зоолошката градина;
– се помоли едно мало девојче;
– едно девојче отиде во музејот.
Што направија по експериментот?
Речиси секој се обидел да заспие во одреден момент, но никој не успеал да ги искорени „глупавите“ мисли кои опсесивно им се вртеле во главата.
По завршувањето на експериментот, 14 тинејџери веднаш влегле на социјалните мрежи, 20 контактирале со своите пријатели, тројца родители, а петмина отишле да ги посетат своите пријатели. Останатите ги вклучија телевизорите или почнаа да играат компјутерски игри. Покрај тоа, речиси сите веднаш вклучија музика или ставија слушалки на ушите.
Сите стравови и симптоми исчезнале веднаш по завршувањето на експериментот. Интересно е што 63 тинејџери го препознале експериментот како корисен и интересен за самоспознавање. Шест учесници сами го повториле експериментот и тврдат дека успеале по неколку обиди.
Кога тинејџерите анализирале што им се случило за време на експериментот, 51 лице користеле фрази како „зависност“, „доза“, „повлекување“, „излезе дека не можам да живеам без…“, „Потребно ми е цело време“. Сите без исклучок рекоа дека биле страшно изненадени од мислите кои им се случиле за време на експериментот, но не можеле да се справат со нив поради влошување на нивната општа состојба.
Подготвено од А.Ѓ.