09.05.2023 Скопје
Билатералните односи меѓу Кина и Канада влегоа во нова фаза на напнатост, што кулминираше со протерувањето на канадскиот конзул Џенифер Лин Лалонде во Шангај како одговор на протерувањето од Отава на кинескиот дипломат Жао Веи, обвинет за заплашување на конзервативниот пратеник Мајкл Чонг.
Протерувањето на Жао вчера го најави канадската министерка за надворешни работи Мелани Џоли, која му нареди на кинескиот службеник стациониран во Торонто да ја напушти земјата во рок од пет дена.
Според аналитичарите, кинеската разузнавачка служба би се обидела да го заплаши конзервативниот заменик Чонг и неговото семејство, кој живее во Хонг Конг, поради отворените критики на политиките што ги спроведува Кинеската комунистичка партија во Ксинџијанг, регионот кој заврши во центарот на меѓународната дебата поради наводните прекршувања на човековите права врз етничкото малцинство Ујгур.
Во 2021 година, Чонг промовираше предлог кој го дефинираше третманот што го резервираа претставниците на Пекинг кон припадниците на муслиманското и турско говорно малцинство, за кои се верува дека се жртви на широк спектар на психо-физички малтретирања, „геноцид“.
Двојното дипломатско протерување означува дополнително влошување на билатералните односи меѓу Кина и Канада, протагонистите на жестокиот спор околу наводното мешање на Пекинг во федералните избори во 2019 и 2021 година.
Според некои аналитичари, во март минатата година, врз основа на извештајот на канадската разузнавачка служба, Кина наводно се обидела да вклучи личности поврзани со Комунистичката партија преку нејзиниот конзулат во Торонто во списокот на различни кандидати кои припаѓаат на главните канадски политички групи, Либералната партија предводена од Трудо и конзервативната во опозиција.
Префрлањето на околу 185.000 долари на сметката на заменик од провинцијата Онтарио и кинеското водење на кампања за дезинформации на социјалните мрежи за дискредитирање на спротивставените кандидати беа исто така осудени.
Несогласувањата меѓу двете земји се појавија и во 2018 година, кога финансиската директорка на Хуавеи, Менг Ванжу, беше уапсена на аеродромот во Ванкувер додека таа правеше попатна посета на патување во Мексико. Апсењето го изврши канадската полиција со мандат од Вашингтон, кој го обвини моќниот извршен директор на кинескиот технолошки гигант за банкарска измама и за кршење на американските санкции наметнати на Иран.
Неколку дена по апсењето на Менг, Кина реагираше со наредба за притвор на канадските претприемачи Мајкл Ковриг и Мајкл Спавор, обвинети за шпионажа. Иако сите тројца беа ослободени во 2021 година, односите меѓу двете земји продолжуваат да бидат прилично напнати и обележани со меѓусебни обвинувања.
Наводното мешање на Кина во внатрешните работи на Канада беше и во фокусот на краткиот приватен разговор што го одржаа премиерот Џастин Трудо и кинескиот претседател Си Џинпинг на маргините на Г-20 во Бали, Индонезија минатиот ноември.
Подготвено од М.Н.
About Author
