25.04.2023 Скопје
Зголемувањето на старосната граница за пензионирање не е актуелно само во Франција, туку стандардната задолжителна возраст за пензионирање ќе биде повисока во повеќето земји на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).
Дефинициите на законската возраст за пензионирање се разликуваат од земја до земја.
Возраста за пензионирање се движи од 49 за жени во Турција и 52 за мажи до 67 години во Норвешка и Исланд.
Французите се уште протестираат поради зголемувањето на старосната граница за пензионирање. Земјата се соочува со големи протести и штрајкови поради владината пензиска реформа, која ќе ја зголеми законската старосна граница за пензионирање од 62 на 64 години до 2030 година.
Планот е Французите да се принудат да работат подолго, односно да бараат 43 години работа за да заработат целосна пензија на 64 години, во спротивно работниците ќе треба да чекаат да наполнат 67 години.
Правилото треба да стапи на сила до 2027 година, додека законската возраст за пензионирање ќе расте за три месеци секоја година, почнувајќи од септември, за на крајот да достигне 64 години до крајот на деценијата.
Владата вели дека се потребни реформи за да се направи францускиот пензиски систем финансиски одржлив како што старее населението на нацијата. Но, опозицијата и синдикатите бараат други опции, како на пример компаниите и богатите да плаќаат повеќе за финансирање на пензискиот систем. Контроверзниот план беше изнуден во парламентот без гласање, а помина на Уставниот совет, што е последен чекор пред законот да стапи во сила.
Постојат различни практики во секоја земја во зависност од видот на пензијата, според податоците и извештајот на ОЕЦД.
Најновите достапни податоци кои ги анализираат сегашните и идните возрасти за пензионирање за оние кои влегле на пазарот на труд на возраст од 22 години се од два извештаи кои користат податоци од 2020 година.
Во некои случаи, извештајот не ги специфицира половите во секоја земја, што значи дека возраста за пензионирање за мажите и жените би можела да биде иста во тие места.
Сегашната возраст за пензионирање вклучува два вида: рана и стандардна. За мажите, старосната граница за предвремено пензионирање варира од 59 години во Литванија до 63,7 години во Германија, според извештајот на ОЕЦД. За жените, тоа се движи од 58 години во Литванија до 63,7 години во Германија.
Во Франција, сегашната возраст за предвремено пензионирање е 62 години и за мажи и за жени. Всушност, 62 години е старосната граница за предвремено пензионирање во речиси половина од земјите во Европа, вклучувајќи ги Шведска, Португалија, Норвешка, Италија, Грција и Австрија.
Вистинските возрасти за пензионирање се поразновидни во споредба со старосната граница за предвремено пензионирање и тесно ја одразуваат задолжителната возраст за пензионирање. За мажите, тоа е од 52 во Турција до 67 во Норвешка и Исланд.
За жените, тоа е 49 години во Турција, додека Норвешка и Исланд имаат највисока возраст за пензионирање од 67 години.
Просекот во ЕУ е 64,3 години за мажи и 63,5 години за жени.
Во Франција, сегашната возраст за пензионирање е 64,5 години и за мажи и за жени, според податоците на ОЕЦД.
Тоа значи дека Франција има малку повисока возраст за пензионирање од просекот на ЕУ. Сè уште е понизок отколку кај некои други членки на блокот, како што е Германија, каде оваа бројка е 65,7 години и за мажите и за жените.
Со исклучок на Турција, сегашната минимална возраст за пензионирање низ Европа е 62 години за мажи и 60 години за жени.
Од земјите-членки на ЕУ, најниска сегашна возраст за пензионирање имаат Грција, Италија, Луксембург и Словенија, односно 62 години и за мажи и за жени.
Очекуваните години во пензија е очекуваниот животен век измерен на возраста на ефективно излегување од пазарот на трудот, а овој број значително се зголеми со текот на времето.
Во 1970 година, мажите во земјите на ОЕЦД имаа во просек 12,0 години по напуштањето на пазарот на трудот, додека до 2020 година можеа да очекуваат да поминат 19,5 години во пензија.
Очекуваниот животен век за жените кои излегуваат од пазарот на трудот е значително подолг од самиот почеток, во просек 16,0 години во ОЕЦД во 1970 година. Ова се зголеми на 23,8 години до 2020 година, додека јазот меѓу мажите и жените исто така благо порасна.
Јазот меѓу жените и мажите во очекуваните години за пензионирање варира од две години во Ирска до 7,5 години во Кипар.
До 2020 година, жените во Европа обично може да очекуваат да живеат 4,3 години подолго од мажите откако ќе го напуштат пазарот на трудот.
Додека просекот во ЕУ е 4,6 години, во Франција родовиот јаз ги фаворизира жените за вкупно 3,6 години.
Интересно е тоа што очекуваниот животен век во пензија за двата пола варира во голема мера низ Европа. За мажите, тоа се движи од 14 години во Латвија до 24 години во Луксембург.
За жените, тоа варира од 18,9 години во Латвија до 28,4 години во Грција. Се очекува жените да поминат 26 или повеќе години во пензија во Белгија, Франција, Грција, Италија, Луксембург и Шпанија.
Франција забележа многу високи очекувани години на пензионирање, рангирана на второто место за мажи со 23,5 години и трето за жените со 27,1 години низ целиот континент.
ОЕЦД проценува дека нормалната возраст за пензионирање ќе се зголеми за околу две години во просек до средината на 1960-тите во земјите што ги покрива.
Се предвидува дека Данска ќе има највисока возраст за пензионирање со 74 години и за мажи и за жени. Во многу земји, идната ефективна возраст за пензионирање може да биде околу 65 или 66 години.
Во ЕУ, старосната граница за пензионирање се очекува да биде 66,1 за мажи и 65,9 за жени до 2060 година. Во Франција, старосната граница за пензионирање се предвидува да достигне 66 години и за мажите и за жените во истиот период.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
