29.03.2023 Скопје
Новиот извештај на Светска банка покажа дека „ограничувањето на брзината“ на глобалната економија, максималната долгорочна стапка со која таа може да расте без да предизвика инфлација, е поставена да падне на најниско ниво во последните три децении до 2030 година.
Во извештајот се наведува дека е потребен амбициозен притисок за политика за да се зајакне продуктивноста и понудата на работна сила, да се зголемат инвестициите и трговијата и да се искористи потенцијалот на услужниот сектор.
Извештајот „Паѓање на долгорочни перспективи за раст: трендови, очекувања и политики“ ја нуди првата сеопфатна проценка на долгорочните потенцијални стапки на раст на производството како последица на пандемијата „Ковид-19“ и руската инвазија на Украина. Овие стапки може да се сметаат како „ограничување на брзината“ на глобалната економија.
Извештајот документира загрижувачки тренд: речиси сите економски сили кои го поттикнаа напредокот и просперитетот во последните три децении бледнеат. Како резултат на тоа, меѓу 2022 и 2030 година се очекува просечниот глобален потенцијален раст на БДП да се намали за приближно една третина од стапката што преовладуваше во првата деценија на овој век – на 2,2 проценти годишно.
За економиите во развој, падот ќе биде подеднакво голем: од 6 отсто годишно помеѓу 2000 и 2010 година на 4 отсто годишно во остатокот од оваа деценија. Овие падови би биле многу поостри во случај на глобална финансиска криза или рецесија.
„Загубена деценија би можела да биде во тек за глобалната економија“, рече Индермит Гил, главен економист на Светската банка.
„Тековниот пад на потенцијалниот раст има сериозни импликации за способноста на светот да се справи со сеширената низа предизвици уникатни за нашето време – тврдоглавата сиромаштија, различните приходи и климатските промени. Но, овој пад е реверзибилен. Ограничувањето на брзината на глобалната економија може да се зголеми – преку политики кои ја поттикнуваат работата, ја зголемуваат продуктивноста и ги забрзуваат инвестициите“.
Анализата покажува дека потенцијалниот раст на БДП може да се зголеми за дури 0,7 процентни поени – до годишна просечна стапка од 2,9 проценти – доколку земјите усвојат одржливи политики ориентирани кон растот. Тоа би го претворило очекуваното забавување во забрзување на глобалниот потенцијален раст на БДП.
„Ние им должиме на идните генерации да формулираме политики кои можат да обезбедат силен, одржлив и инклузивен раст“, рече Ајхан Косе, главен автор на извештајот и директор на Групацијата за перспективи на Светска банка.
„Мора да се направи храбар и колективен притисок сега за да се подмлади растот. На национално ниво, секоја економија во развој ќе треба да го повтори својот најдобар 10-годишен рекорд во низа политики“.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
