16.03.2023 Скопје
Реките, кои главно потекнуваат од планините, се важни елементи кои ги обликуваат екосистемите. Според иранската култура, „каде што има вода, таму има просперитет“.
Низ историјата, сите човечки населби како што се градовите и селата биле формирани покрај реките. Почитта што ја имаа кон водата предизвикаа формирање на различни култури и цивилизации низ историјата.
Секоја година на 14 март, луѓето ширум светот го одбележуваат Меѓународниот ден на акција за реките за да привлечат внимание на тоа колку реките се важни за нашиот секојдневен живот.
Вљубениците во животната средина спроведуваат работилници, семинари и активности за да го прослават овој ден за да ја подигнат свеста и да ја рашират пораката. Исто така, денот има за цел да ја подигне свеста за разликите во пристапот до чиста вода, како и за зголеменото загадување на слатководните средини како реките како резултат на отворените човечки активности.
Оваа година, 26-тиот годишен Меѓународен ден на акција за реките се одржа за да се подигне свеста на заедницата за потребата да се заштитат нашите реки. Луѓето мора да соработуваат и да бидат посветени на управувањето со реките ако реките треба да се зачуваат и да се користат профитабилно.
Темата на Меѓународниот ден на акција за реките во 2023 година беше „Правата на реките“, која повика на назначување на реките како национално богатство. Тоа го вклучи и правното овластување да спречи реките да станат отпадни води или депонии за отпадоци.
Настанот е значаен бидејќи покажува колку реките се клучни за одржување на човечкиот живот.
Реките и другите слатководни средини се клучни извори на чиста вода за земјоделството и пиењето, но за жал се подложени на значителни количини на загадување и загадување и од општите луѓе и од индустриите.
Како резултат на тоа страдаат луѓето кои се потпираат на овие слатководни ресурси за нивните секојдневни потреби.
Меѓу најважните реки во Иран се Хирманд, Атрак, Арас, Арвандруд, Бахманшир, Талкхехруд, Тајан, Јајруд, Џарахи, Далаки, Дез, Зајандехруд, Заринехруд, Сефидруд, Сејмарех, Симинехруд, Карун, Кор, Каранд, Каркех, Хараз, и Ќезел Озан.
Реките во Иран се поделени во две општи категории, имено сезонски реки и постојани реки, според количината на вода и времетраењето на времето кога водата тече во нив.
Карун е најголемата и најзастапената река во Иран. Со должина од 950 километри, оваа река не е само најдолгата река што тече само во Иран, туку и единствената иранска река што е поврзана со меѓународните води и океаните во светот. Карун е единствената река во Иран, чиј дел е пловен, а водата за пиење на градот Ахваз се снабдува од оваа река.
Географската област што постои во Иран, заедно со топографијата на секој регион, предизвика појава на различни клими во земјата.
Количеството на врнежи, трендот и однесувањето на секој регион на Иран се под силно влијание на географијата на тој регион. Дождот не е единствениот извор на вода за реките. Некои реки потекнуваат од извори и топење на снег. Реките не се ограничени само на површинските води. Под земјината кора, во зависност од формациите и видовите почви, се наоѓаат и подземни реки.
Реките во секој дел од нивниот природен тек имаат корист на дел од екосистемите и заедницата на човечки општества, а она што се влева во морето и мочуриштата или тоне во рамнините го зачувува животот на вредните водни средини или ги храни подземните водни маси.
Меѓународниот ден на акција за реките е ден да се едуцираат едни со други за заканите со кои се соочуваат нашите реки и да научиме за подобри решенија за вода и енергија.
Пред сè, тоа е ден за обединување, со заедничкото дејствување, покажуваме дека овие прашања не се само локални, туку и глобални по обем.
Подготвено од А.Ѓ.