03.03.2023 Скопје
Гурманите веројатно веќе ја знаат оваа информација, најскапиот зачин со истото име во светот се добива од цветовите на шафран, повеќегодишно растение – крушка.
Вистинскиот шафран може да ве чини и до 10.000 долари за килограм, а самото име доаѓа од персискиот јазик и буквално значи „да се биде жолт“. Често се комбинира со рижото, а се консумира главно на исток.
Некоја оптимална цена на зачините за килограм е од 1.500 до 2.000 долари.
Може да се појави во различни сорти, но се смета дека вистинскиот шафран има исклучиво светло жолта или портокалова боја. Точното потекло на ова растение сè уште не е утврдено, иако нашироко се верува дека нејзината татковина е Источна Грција.
Сè на сè, шафранот се користел во Месопотамија, пред околу 5.000 години, а се споменува дури и во Стариот завет, како еден од најскапите зачини во светот, покрај темјанот, алоето и циметот.
На цената на шафранот влијаат неколку фактори. Прво, кратката сезона на цветање – само три недели годишно, а потоа и фактот дека стебленцата на шафранот растат многу ниско, а процесот на берење е макотрпен.
Ова секако ја зголемува потребата од работна сила.
Интересно е што шафранот се бере исклучиво рачно, а од секоја сијалица растат по две до девет виолетови или сини цветови во една сезона, секое од овие цвеќиња има три црвени или портокалови пестици, долги 25 до 30 милиметри.
Инаку, за само 1 килограм од овој зачин потребни се меѓу 150 и 200 илјади цветови, додека при сушењето се губи 80 отсто од масата, па можеби малку ви е појасно од каде таа цена.
И како што можеме да претпоставиме, шафранот првенствено се одгледува во источниот дел на светот: поточно, сè од Шпанија до Индија. Најголеми производители на шафран дефинитивно се Шпанија и Иран, со повеќе од 80 отсто од светското производство.
Треба да се напомене и дека во 2018 година Иран постигна рекордно производство на „луксузен“ зачин – произведени се дури 13 тони. Инаку, во текот на една година дури 150.000 сезонски работници биле ангажирани да берат шафран во Иран.
Подготвено од А.Ѓ.