28.03.2023 Скопје
„Синдромот на Хавана“ е наводен збир на медицински симптоми кои ги доживува персоналот на американската влада во странство, главно шпиони и дипломати, пријавени од 2016 година, кога десетици беа погодени во Куба, па оттука и името „Синдром на Хавана“.
Подоцна по неколку случаи беа пријавени и во Кина, Русија, Колумбија, Австрија, Узбекистан, Обединетото Кралство и Полска, меѓу другите.
Симптомите што луѓето ги пријавиле се продорна болка, главоболки, необјаснети звуци, вртоглавица, губење на видот, губење на меморијата, несоница, па дури и знаци на оштетување на мозокот.
Низ годините на испитувања, потенцијалните причини кои се предложени се различни и вклучуваат ултразвук, пестициди, па дури и масовна психогена болест.
Еден панел кој ги истражува случаите рече дека некои од епизодите би можеле „веројатно“ да се предизвикани од импулсна електромагнетна енергија „емитирана од надворешен извор“.
Сепак, извештајот објавен на почетокот на оваа година од посебна работна група на ЦИА покажа дека „не е веројатно дека Русија или друг странски противник спроведува широка глобална кампања дизајнирана да им наштети на американските официјални лица“.
Но, иако тие не го мислат тоа како „глобална кампања“, агенцијата рече дека не исклучува дека некоја нација, вклучително и Русија, може да биде одговорна за некои од случаите, додека повеќето можат да имаат „обични објаснувања, како на пример стрес“.
Во извештајот се наведува дека импулсната електромагнетна енергија, особено во опсегот на радиофреквенции, веродостојно ги објаснува основните карактеристики, иако постојат празнини во информациите.
Агент на ЦИА го добил синдромот додека го истражувал
Лекар од ЦИА, испратен во Хавана, Куба, да ги истражи мистериозните здравствени случаи што влијаеле врз персоналот на амбасадата и агенцијата во 2017 година, бил погоден од истиот сет на исцрпувачки симптоми.
Некои жртви, вклучително и лекарот на ЦИА, изразија загриженост за тоа како агенцијата постапувала со првичната транша од случаите и тврделе дека нивните повреди не биле сфатени сериозно.
Меѓутоа, во октомври 2021 година, претседателот Бајден го потпиша двопартискиот закон „Закон за помош на американските жртви погодени од невролошки напади“, за да обезбеди грижа и компензација на државните службеници со симптоми. Бидејќи, иако може да звучи како научна фантастика, тоа не би било првпат американскиот персонал да биде убиен со електромагнетно оружје.
Помеѓу 1950-тите и 1970-тите, Советите ја бомбардираа американската амбасада во Москва со микробранова радијација, предизвикувајќи здравствени проблеми и тогаш класифицираното истражување на ваквото оружје на Соединетите држави.
По Студената војна, дебатите за опасностите од електромагнетното оружје станаа речиси ексклузивна област на луѓе исмејувани како теоретичари на заговор.
Во 2001 година, тогашниот претставник од Охајо, Денис Кучинич, воведе закон за забрана на вооружување на „радијација, електромагнетна“ или други енергии против луѓето, но тој беше отфрлен по медиумски потсмев.
Во меѓувреме, американската војска продолжи да развива такви оружја, како што е Активниот систем за негирање или „Зрак на болка“, кој користи електромагнетна енергија за да предизвика чувство на печење без всушност да ја изгори кожата. Од друга страна, има илјадници граѓани на САД кои себеси се нарекуваат „таргетирани поединци“ кои пријавиле слични искуства, вклучително и согледани напади со далечински управувано оружје што предизвикува долгорочна болест.
Овие луѓе со години алармираат за можно распоредување на електромагнетно оружје на американско тло, но тие се исмејувани како параноични.
Мајлс Тејлор, поранешен началник на персоналот на Министерството за домашна безбедност, кој ги откри своите лични искуства за „синдромот на Хавана“, рече дека многумина молчат од страв да не бидат сфатени како ментално нестабилни.
Белата куќа не соопшти дали истрагата ќе вклучи случаи во кои се вклучени цивили. Законодавството на жртвите се однесува само на владиниот персонал и нивните семејства.
Оливија Троја, советник за домашна безбедност и антитероризам на Мајк Пенс во тоа време, кој исто така го доживеа „синдромот на Хавана“, рече дека владата треба да создаде централизирана локација за пријавување случаи, вклучително и од приватни граѓани.
„Истражителите треба внимателно да ја испитаат потенцијалната злоупотреба на таквата технологија од страна на Соединетите држави и да собираат сведоштва надвор од персоналот на американската влада“, рече Троја.
Во март 2023 година, Министерството за одбрана соопшти дека финансира експерименти врз животни за да се утврди дали радиофреквентните бранови би можеле да бидат извор на мистериозната болест.
Подготвено од А.Ѓ.