11.03.2023 Скопје
Мастите веќе некое време имаат лоша репутација. Сепак, без разлика што можеби сте слушнале, консумирањето маснотии нема да го здебели нашето тело, сè додека консумираме здрави масти и тоа го правиме умерено. Всушност, мастите се суштински дел од урамнотежената исхрана и се потребни за да се случат многу процеси во нашето тело. Неконзумирањето доволно од овие хранливи материи доведува до разни здравствени проблеми.
Клучните улоги што ги играат мастите се апсорпција на витамини како што се витамините А, Д, Е и К, бидејќи без масти, телото не ги апсорбира и не ги користи, мастите влијаат на правилното функционирање на очите и мозокот и играат клучна улога во заздравувањето на раните. Овие хранливи материи влијаат и на производството на хормони. Исто така, мастите се извор на енергија.
Постојат неколку вида на масти:
1. Транс масти
На нашето тело не му се потребни овие масти, а прекумерното консумирање доведува до ризик од болести, срцеви удари и дијабетес тип 2. Овие типови на масти ги има во: преработената храна (крекери, пуканки во микробранова печка, замрзната пица), пецивата и колачи и торти, пржена храна (како крофни, помфрит), во маргарин.
2. Заситени масти
Повеќето од овие масти се наоѓаат во храната од животинско потекло (месо, јајца, млечни производи). Совет е да внесувате помалку од 10% од дневните калории во форма на заситени масти, бидејќи прекумерното консумирање е поврзано со ризик од срцев удар.
3. Монозаситени масти
Монозаситените масти, според истражувањата, го намалуваат нивото на лошиот холестерол во крвта, а со тоа го намалуваат ризикот од срцеви заболувања и срцев удар. Храна која ги содржи овие масти се растителни масла (маслиново, сусам), јаткасти плодови (бадеми, кикирики, ореви, индиски ореви), путер од јаткасти плодови (путер од кикирики, путер од бадем), авокадо.
4. Полизаситени масти
Нашето тело не може самостојно да прави полинезаситени масти, па затоа ни се потребни од храната. Ова се есенцијални масти, како што се омега-3 масните киселини. Го спречуваат ризикот од срцеви заболувања, го намалуваат крвниот притисок и не штитат од тахикардија. Омега-3 масните киселини ги има во масните риби (сардини, лосос, харинга), остригите, чиа семето, оревите.
Дефицитот на телесните масти е редок кај здрави луѓе кои имаат избалансирани оброци. Сепак, некои поединци се изложени на ризик, вклучително и поединци со нарушувања во исхраната, лица со колектомија (отстранет дел од дебелото црево), лица со воспалителна болест на цревата, цистична фиброза или диета со екстремно малку маснотии.
Како резултат на неконзумирање на масти, телото всушност почнува да страда од недостаток на витамини А, Д, Е и К, а тоа доведува до ноќно слепило, отечени непца, сува и безживотна коса, губење на забите, болка во мускулите, депресија, дерматитис, чести болести, бавно зараснување на раните, губење на косата и стерилитет.
Колку масти треба да консумирате во текот на денот?
1. Диета базирана на 2.500 калории – до 97 g масти дневно
2. Диета базирана на 2.000 калории – до 66 g масти дневно
3. Диета базирана на 1.500 калории – до 50 g масти дневно
Експертите советуваат да консумирате масти најмногу од маслинки и маслиново масло, семки и јаткасти плодови, авокадо, а тука и таму да консумирате и храна од животинско потекло.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
