09.03.2023 Скопје
Во текот на вчерашниот ден, холандската влада ги објави плановите за воведување нови извозни контроли на технологијата за производство на чипови по договорот склучен со САД и Јапонија претходно оваа година, со цел да се ограничи снабдувањето со Кина.
Холандската министерка за надворешна трговија и развојна соработка, Лисје Шрајнемахер, оваа недела изјави дека Хаг подготвува дополнителни мерки за контрола на извозот на напредна опрема за производство на полупроводници.
Шрајнемахер изјави дека со оглед на технолошкиот развој и геополитичкиот контекст, „владата дојде до заклучок дека е неопходно националната и меѓународната безбедност да ја прошири постојната контрола на извозот на специфична опрема за производство на полупроводници“.
Холандија е дом на ASML, светски лидер во машините за литографија кои произведуваат обрасци на силикон, критична компонента во меѓународниот синџир на снабдување со полупроводници.
По значителниот политички притисок од Вашингтон, холандската влада во јануари се согласи, заедно со Јапонија, да го ограничи извозот во Кина во обид да го осакати зголемениот технолошки капацитет на Пекинг.
Во писмото испратено до холандските пратеници, Шрајнемахер објави „национални дополнителни мерки за контрола на извозот што се подготвуваат во областа на напредната опрема за производство на полупроводници“.
Холандија го оправда овој потег наведувајќи три стратешки цели: да се спречи холандската стока да се користи за непожелни цели, како што се воени апликации или оружје за масовно уништување; да се спречат долгорочни стратешки зависности; и да го задржи холандското технолошко лидерство.
Врз основа на неодамнешните технолошки и геополитички случувања, рече Шрајнемахер, владата заклучила дека воведувањето дополнителни контролни мерки е неопходно за националната и меѓународната безбедност.
Мерките ќе се однесуваат на специфични технологии за производство на полупроводници, како што е длабока ултра виолетова (DUV) потопна литографија и таложење.
„Конечниот избор за дополнителни контролни мерки беше направен внимателно и што е можно попрецизно (хируршки) за да се спречи непотребното нарушување на синџирите на вредност и да се земе предвид меѓународното рамномерно поле за игра“, се вели во писмото.
Компаниите мора да аплицираат за извозни дозволи, при што апликациите се оценуваат од случај до случај. Разгледувањето ќе се заснова на ризикот овие три цели да бидат загрозени заедно со други фактори, како што се потенцијалното распоредување на производот, крајниот корисник и земјата на дестинација.
Овие мерки ќе бидат поттикнати во мултилатерален контекст, рече Шрајнемахер, при што Холандија, исто така, треба да поднесе релевантни предлози до Васенарскиот договор, режим на доброволен контрола на извозот воспоставен за да се олесни размената на информации и да се промовира одговорноста при трансферите на конвенционално оружје и двојна користат технологии.
Меѓутоа, во писмото се забележува дека веројатноста за постигнување консензус за ова прашање од страна на потписниците на Аранжманот е мала со оглед на тоа што Русија е учесник и затоа, во контекст на процесот на донесување одлуки врз основа на консензус на телото, би можела да го блокира.
Во соопштението, ASML, компанијата на која беа приспособени мерките за контрола на извозот, рече дека „ќе треба да аплицира за извозни дозволи за испорака на најнапредните системи за потопување DUV“.
Компанијата додаде дека не очекува мерките да имаат материјален ефект врз нејзината постојна финансиска перспектива или долгорочни проекции и истакна дека контролите ќе ги опфатат само „најнапредните“ алатки за потопување литографија, чиј извоз веќе е предмет на ограничувањата на холандската влада од 2019 година.
Најавата е прво конкретно признание на холандската влада за извештаите во јануари дека земјата им се придружила на САД и Јапонија во договорот за ограничување на извозот на технологии за производство на полупроводници во Кина.
Договорот се заснова на сличен сет на ограничувања воведени од Вашингтон минатиот октомври како дел од пошироката американско-кинеска „војна со чипови“.
Подготвено од А.Ѓ.