27.03.2023 Скопје
Европската комисија започна преговори со производителите на вакцини за Ковид-19 за промена на условите на претходно договорените договори, реагирајќи на зголемениот притисок од земјите-членки кои не сакаат да плаќаат за вакцините што повеќе не им се потребни.
Од минатата година, Полска се обиде повторно да преговара за својот договор со фармацевтскиот гигант Фајзер, наведувајќи ги ниските вакцини и потребата да се плаќа за испорака, нешто што земјата повеќе не можеше да си го дозволи поради огромните трошоци за прием на украински бегалци кои бегаат од руската војна.
Претходно овој месец, Комисијата и даде зелено светло на Полска повторно да преговара за договорот со Фајзер поединечно. Но, разговорите меѓу Полска, Фајзер и Комисијата се во тек од 12 април 2022 година „поради вишата сила поврзана со руската агресија врз Украина и нејзините социјални и економски последици за земјата“, изјави полското Министерство за здравство.
Министерството соопшти дека Полска учествува во договорите за вакцини како нејзина страна, како и другите земји-членки и има право да преговара со производителот на вакцината врз основа на принципот на слобода на договор. Воедно, се додава дека Европската комисија многупати нагласи дека земјите-членки се страни во договорите, следствено, Полска ги извршува своите права и учествува во билатералниот дијалог за да се постигне договор со производителот, потенцирајќи дека иако разговорите започнале пред речиси една година, сè уште не е постигнат договор.
Полска не е единствената земја која се бори со преголемите залихи на вакцини, бидејќи други земји вршеа притисок врз Комисијата повторно да преговара за договорите.
Претходно овој месец, Бугарија, Полска, Литванија и Унгарија побараа Комисијата повторно да преговара за условите за набавка на вакцини за Ковид-19, произведени од Фајзер. Министрите за здравство на четирите земји поднесоа заедничко барање за време на состанокот на Советот на ЕУ на 14 март.
Министрите изјавија дека Комисијата треба да бара можности за понатамошни разговори со Фајзер, особено за плаќањата без испорака, за намалување на бројот на договорени дози, или да преземе самата иницијатива и да купи вишок вакцини од земјите-членки за да ги донираат на регионите на кои им е потребна.
Италија, на пример, треба да добие 61,1 милиони дози според договорот со ЕУ. Со намалување на навлегувањето кај Италијанците, неискористените дози најверојатно ќе бидат 173 милиони, вклучувајќи ги и оние што се моментално на залиха. Сето ова најверојатно ќе ја чини земјата околу 3 милијарди евра.
Министерот за здравство Орацио Скилачи, доктор по нуклеарна медицина, побара од Комисијата повторно да преговара за договорите со добавувачите на вакцини за Ковид-19. За да избегне повторување на грешки и трошење милијарди јавни пари, Шилачи повика на „враќање на купувањето вакцини на национална основа“.
Италијанскиот министер истакна дека отпадот на вакцините „би било тешко да го разбере нашето јавно мислење; всушност, тоа би ризикувало парадоксално да генерира чувство на незадоволство кон идните кампањи за вакцини“.
Во Германија, министерот за здравство Карл Лаутербах кон средината на декември објави дека 160 милиони веќе нарачани дози вакцини за 2023 и 2024 година нема да бидат потребни бидејќи побарувачката е помала од предвидената и многу се уште се на залиха. Тој додаде дека Владата е во преговори со Комисијата за дозвола за откажување или намалување на нарачките.
„Националните залихи на вакцини за Ковид-19 се високи, додека потребата за вакцина против Ковид-19 е намалена“, изјави тогаш портпаролот на министерството. Министерството „е во разговори со Европската комисија и производителите на вакцини за прилагодување на договорот“, додаваат тие. Оттогаш, нема ажурирање за состојбата на овие преговори.
Австрискиот министер за здравство Јоханес Раух неодамна ја повика Комисијата „значително“ да го зголеми притисокот врз производителите на вакцини. Овие компании направија „многу, многу добри профити од пандемијата, а сега кога ситуацијата е подобра“, мора да се најде ново решение, им рече тој на новинарите пред минатонеделниот состанок на министрите за здравство на ЕУ.
Австрија се залага за решение преку преговори наместо еднострано прекинување на договорите, но „јасно е за зголемување на притисокот“, рече Рауч. Тој додаде дека мора да се најдат решенија кои се „прифатливи за даночните обврзници“.
Во Шпанија, Министерството за здравство на земјата и регионите досега веќе уништиле повеќе од 6 милиони дози на Ковид-19 бидејќи им истекол рокот, јавуваат шпанските медиуми.
Од друга страна, Франција изрази континуирана поддршка на Комисијата и актуелниот заеднички систем за набавка на вакцини против Ковид-19.
„Ја поддржуваме работата на Европската комисија во контекст на овие преговори, во кои Франција е засегната страна. Франција поддржува заедничка набавка на вакцини, што беше наша линија од самиот почеток“, изјави француското Министерство за здравство.
Преговорите со компаниите за дозите за испорака ги води таканаречениот „Заеднички преговарачки тим“, кој се состои од Комисијата и неколку претставници на земјите-членки, изјави портпаролот на Комисијата.
„Дискусиите за прелиминарниот договор постигнат меѓу Заедничкиот преговарачки тим и компанијата се во тек со земјите-членки во Управниот одбор“, рече портпаролот, одбивајќи да даде повеќе информации за тековните дискусии.
Комесарката за здравје и безбедност на храна, Стела Киријакидес, изјави дека вакцините за Ковид-19 спасија милиони животи и помогнаа да се ублажи влијанието на пандемијата врз здравствените системи и економиите. Исто така, истакна дека „тие продолжуваат да бидат нашата најдобра полиса за осигурување во случај да се појават нови варијанти и да ги заштитат нашите ранливи граѓани“, потенцирајќи дека епидемиолошката ситуација е подобрена и „сега работиме со компаниите за да најдеме решенија за подобро усогласување на снабдувањето со вакцини со потребите на земјите-членки“.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
