15.03.2023 Скопје
Во текот на вчерашниот ден, Европската комисија го објави својот предлог за реформирање на пазарот на електрична енергија на ЕУ, фокусирајќи се на спротивставување на нестабилните цени на гасот преку обезбедување на потрошувачите поголема заштита, зајакнување на обновливите извори на енергија и поддршка на мерките на страната на побарувачката.
Кадри Симсон, шефицата на ЕУ за енергија истакна дека повеќе од две децении, дизајнот на пазарот на електричната енергија им служи добро на европските компании и потрошувачи, дозволувајќи им да уживаат во придобивките од единствениот пазар. Исто така, таа додаде и дека енергетската криза поттикната од рускиот напад врз Украина откри голем број недостатоци во сегашниот систем, кои треба да се решат.
Предложената реформа има за цел да го забрза распоредувањето на обновливите извори на енергија, кои треба да се тројно зголемени пред 2030 година ако ЕУ сака да ги исполни своите клинички цели. Исто така, се осврнува на намалувањето на влијанието на нестабилните цени на фосилните горива врз сметките за електрична енергија и заштитата на потрошувачите од идните скокови на цените.
Симсон нагласи дека предлогот нема да ги промени основите на пазарот на ЕУ, кој ќе остане вкоренет во сегашниот систем на маргинални цени каде најпрвин се повикуваат евтините обновливи извори на енергија и нуклеарната енергија за да се задоволи побарувачката на потрошувачите. Воедно, додаде дека дизајнот на краткорочните пазари останува најефикасен кога станува збор за осигурување дека најпрво се користат најевтините и најчистите технологии, но и сегашниот дизајн гарантира дека ќе има трговија меѓу земјите-членки во моменти на недостиг.
Ова беше поздравено од индустријата за обновливи извори на енергија, која предупреди на радикални реформи.
Предлогот вклучува мерки кои им овозможуваат на граѓаните на ЕУ да станат поактивни играчи на енергетскиот пазар, овозможувајќи им поширок избор на договори и појасни информации. Дополнително, потрошувачите ќе можат да комбинираат фиксни и флексибилни цени за електрична енергија со неколку добавувачи доколку сакаат.
Висок претставник на Комисијата објасни дека потрошувачот може во иднина да има фиксен и флексибилен договор во исто време – со еден добавувач или дури со два различни добавувачи.
На пример, домаќинствата може да се одлучат за договор со фиксна цена за нивната обична потрошувачка – како што се светла, ТВ, интернет итн. – и да изберат флексибилен или динамичен договор за нивната топлинска пумпа или електрично возило со цел да имаат корист од ниските ноќни цени, додадоа тие.
Потрошувачите, исто така, ќе уживаат ново право да споделуваат енергија во заедницата, на пример со продажба на вишок соларна енергија на покривот на соседите, потег што индустријата го опишува како „историски“.
Покрај ова, реформата ја зајакнува заштитата на малите потрошувачи.
На пример, земјите од ЕУ ќе можат да интервенираат во време на криза и да поставуваат малопродажни цени за домаќинствата и малите бизниси, под услов лимитот да биде поставен под нивната просечна потрошувачка со цел да се поттикне намалувањето на побарувачката.
На потрошувачите ќе им биде понудена и поголема заштита кога добавувачите на енергија ќе банкротираат, при што земјите од ЕУ се обврзани да назначат снабдувач во краен случај и да спречат исклучување на ранливите потрошувачи.
Подготвено од А.Ѓ.