27.03.2023 Скопје
Според една нова студија, човечката инфраструктура е присутна во најмалку 80% од најважните места во светот за биолошка разновидност.
Најчестите пронајдени типови беа патишта, далноводи и урбани области, додека многу локации се соочуваат со дополнителни екстрактивни индустрии како што се рудници и инфраструктура за фосилни горива што ќе се градат во иднина.
Истражувачите од BirdLife International, WWF, RSPB и Универзитетот во Кембриџ ја разгледаа глобалната мрежа на области меѓународно признати дека се критични за дивиот свет, познати како Клучни области за биодиверзитет (KBAs).
Тие откриле дека меѓу 15.150 KBA, три четвртини содржеле патишта, а повеќе од една третина содржеле далноводи и урбани области. Исто така, открија дека потенцијалниот развој може да доведе до дополнителни 2.201 KBA што содржат рудници (зголемување од 292%), дополнителни 1.508 KBA што содржат инфраструктура за нафта и гас (зголемување од 72%) и дополнителни 1.372 KBA што содржат електрани (зголемување за 589 отсто).
Човечката инфраструктура е еден од главните двигатели на заканите за биолошката разновидност, соопшти Меѓународната унија за зачувување на природата, предизвикувајќи уништување и фрагментација на живеалиштата, загадување, зголемен лов и ширење на инвазивни видови.
Еш Симкинс, докторант по зоологија на Универзитетот во Кембриџ, кој го водеше истражувањето, рече: „Загрижувачки е што човечкиот развој постои во огромното мнозинство локации кои се идентификувани како критични за природата“. Воедно, признава дека инфраструктурата е од суштинско значење за човечкиот развиј, но се работи за паметно градење, истакнувајќи дека ова значи идеално избегнување или на друг начин минимизирање на инфраструктурата на најважните локации за биолошката разновидност. Ако инфраструктурата мора да биде таму, тогаш таа треба да биде дизајнирана да предизвика што е можно помала штета и влијанијата повеќе отколку да се компензира на друго место.
Објавувајќи ја својата работа во списанието Biological Conservation, истражувачите преклопија мапи со податоци за различни типови на инфраструктура категоризирани како транспорт, брани и акумулации, екстрактивни материи, енергија и урбани области.
Енергијата и екстрактивните производи беа единствените категории за кои беа достапни некои глобални податоци за планираните случувања. Региони со највисок процент на планиран развој на екстракција во KBA се Јужна Америка, Суб-Сахарска, централна и јужна Африка и делови од југоисточна Азија.
Сите КБА идентификувани во Бангладеш, Кувајт, Република Конго и Србија се соочуваат со потенцијалот на екстрактивната индустрија што се развива.
Истражувачите, исто така, рекоа дека погонот за обновлива енергија, кој бара ископување на благородни метали што се користат во соларни панели, ветерници и батерии, мора да се погрижи да го минимизира неговото влијание врз биолошката разновидност.
Коавторот на студијата, д-р Стјуарт Бутчарт, главен научник во BirdLife и научен соработник на Универзитетот во Кембриџ, рече: „На состаноците на ОН, Cop15 за биолошка разновидност во Монтреал минатата година, владите се обврзаа да го запрат изумирањето предизвикано од човекот“.
Широко распространето уништување или деградација на природните живеалишта во KBAs може да доведе до големо изумирање, така што постојната инфраструктура во KBA мора да се управува за да се минимизираат влијанијата и понатамошниот развој на овие локации треба да се избегнува колку што е можно повеќе.
Истражувачите рекоа дека инфраструктурата може да варира во начинот на кој предизвикува губење на биолошката разновидност и дека е потребна повеќе работа за да се проучи нејзиниот ефект кај поединечни KBA, за да може да се научи повеќе за тоа како да се ублажи.
Венди Елиот, заменик-лидер за дивиот свет во WWF, рече: „Инфраструктурата ги поткрепува нашите општества, обезбедувајќи ја водата што ја пиеме, патиштата по кои патуваме и електричната енергија што ги напојува средствата за живот“. Исто така, истакна дека оваа студија ја илустрира клучната важност за обезбедување развој на паметна инфраструктура што обезбедува социјална и економска вредност за сите, а истовремено обезбедува позитивни резултати за природата.
Елиот истакна дека одвојувањето на ова ќе биде предизвик на нашето време, но со правилно планирање, дизајн и посветеност е во доменот на можностите.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
