03.03.2023 Скопје
За да можат вооружените сили на БиХ да го продлабочат партнерството со НАТО и да се приближат до стандардите на таа алијанса, неопходно е значително да се зголемат инвестициите во нивната опрема.
Сите европски земји имаат усвоено планови за модернизирање на своите вооружени сили, бидејќи разбираат дека слободата и безбедноста на граѓаните може да се обезбедат доколку постојат застрашувачки капацитети на воените формации.
Земјите во Европа кои немаат доволно моќ да се одбранат од потенцијални закани склучуваат договори со НАТО алијансата, од кои некои сакаат полноправно членство, а некои сакаат да ги продлабочат партнерските односи.
БиХ во моментов има партнерски однос со НАТО, но членот 84 од Законот за одбрана на БиХ, кој го изгласаа партиите од сите три конститутивни народи, предвидува членство на БиХ во НАТО. Во 2009 година, Претседателството на БиХ, со гласовите на сите три членки на Претседателството, испрати писмо до Алијансата во кое ја истакна својата посветеност за членство, а во 2016 година, исто така, едногласно го усвои Одбранбениот преглед, кој предвидува 16 проекти за модернизација за вооружените сили на БиХ кои треба да ја доближат БиХ до НАТО стандардите. Сепак, оттогаш не е направено многу за реализација на овие проекти.
Од Министерството за одбрана на Босна и Херцеговина информираат дека на вооружените сили на Босна и Херцеговина им недостига најмногу опрема за зголемување на копнената и воздушната мобилност, но поради рестриктивниот буџет инвестициите се само околу 0,8 отсто од вкупниот бруто домашен бруто производ, кој е значително помал од препорачаните алокации од два проценти.
Европската унија неодамна им помогна на вооружените сили на БиХ со 20 милиони евра, по десет за нивно зајакнување и деминирање, а дополнителни шест милиони се насочени кон Западен Балкан, а дел од тие пари се наменети за ЕУФОР.
НАТО потсетува дека БиХ ги прифатила овие обврски преку своите внатрешни одлуки и побарала помош од Алијансата за да се изврши модернизацијата.
Како што посочува Данијеле Риџио, офицер за односи со јавноста на Алијансата, НАТО им помогна на вооружените сили на Босна и Херцеговина преку Пакетот за зајакнување на одбранбениот капацитет, кој вклучува обука, структурни подобрувања, управување со кризи, опрема за воздушни и копнени с.или, сајбер одбрана и антитерористички мерки.
И од американската амбасада предупредуваат дека состојбата е лоша, бидејќи посочуваат дека годините на запоставување, со минимални инвестиции, го доведоа ОС во деградирана состојба.
САД очекуваат властите во БиХ да ги зголемат средствата за капитални инвестиции во капацитетите на вооружените сили на БиХ со цел да се поддржи и одржува институцијата на државно ниво која е клучна за стабилноста и безбедноста на БиХ.
Тие посочуваат дека им помогнале на вооружените сили на Босна и Херцеговина преку донација на лесни транспортни возила, хеликоптери Huey-2 и индивидуална опрема за поддршка на Лесната пешадиска баталјонска група. Сепак, тие предупредуваат дека АФ на Босна и Херцеговина не може да се потпира само на помошта од Западот.
Олав Рејнертсен, амбасадор на Норвешка во Босна и Херцеговина, вели дека финансирањето на вооружените сили на Босна и Херцеговина е на алармантно ниско ниво и дека дури и нивното основно функционирање е загрозено. Тој најави дека неговата земја ќе се фокусира на некои аспекти од пакетот што министрите за одбрана на НАТО го усвоија на 15 февруари.
Амбасадата на Обединетото Кралство нагласува дека нивната земја тесно соработува со властите во Босна и Херцеговина во областа на одбраната и безбедноста. Тие додаваат дека во изминатата година ги поддржале вооружените сили на Босна и Херцеговина, меѓу другото, преку развој на способности за пребарување и спасување, испорака на медицинска борбена опрема како и опрема и обука за спречување на вознемирувања во јавноста, и инвестиции во развој и модернизација на полигонот за борбена обука на вооружените сили на Босна и Херцеговина на Мањача.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
