03.02.2023 Скопје
Посттрауматското стресно растројство може да резултира од многу тешки ситуации, од војни до лична злоупотреба, и во младоста и во зрелоста. Луѓето со ПТСН манифестираат тешкотии во контролирањето на емоциите, раздразливост, ненадеен гнев или емоционална конфузија, депресија и анксиозност и несоница. Затоа, клиничката терапија е неопходна и императивна, нема кратенки или трикови, треба да се работи на себе.
Оваа форма на ментална вознемиреност првично беше проучувана веднаш по завршувањето на американската војна во Виетнам со анализа на реакциите и однесувањата на ветераните. Сепак, не треба да се биде војник за да се страда од ПТСН. Дете кое живеело во тешко опкружување или дури само во воена зона, жена која била физички малтретирана, не мора сексуално, психичкото малтретирање и вознемирување тешко се надминуваат, малтретирање како дете, сето тоа може да предизвика почетокот на ова нарушување во секое време.
Моделот АИП, теоретската рамка зад ЕМДР, зборува за симптомите на ПТСН како манифестација на негирање на траума. Во основа, избегнувајќи ја обработката на трауматските информации, човекот не може да се десензибилизира од траумата, па затоа и не го надминува она што се случило. Така, се создава јамка од која, сам, не е можно да се излезе. Главниот совет е да не се изолирате, да не се затворате и веднаш да побарате помош од специјалист.
Покрај лекувањето со лекови (антидепресиви, средства за смирување, итн.) постои и психотерапевтски третман, во текот на кој се учи да се управува со анксиозноста, депресијата и да се менуваат опасните однесувања, како што е негирањето на траумата. Некои психолошки терапии, како што се Протоколот за продолжена изложеност и наративната терапија, имаат за цел токму обработка на траумата и десензибилизација од неа.
Дали терапијата со домашни миленици е корисна во случаи на ПТСН? Научните студии се движат во насока на потврдување на оваа хипотеза, но има уште многу да се направи. Во тезата „Терапија со миленици и посттрауматско стресно растројство“ (Е. Магри), катализаторот на овој процес лежи токму во интеракцијата со животното, способна да се одвои од формите на зависност, типични за одредени лекови и терапии. Особено на јавни и преполни места, но и за справување со анксиозноста и депресијата, животните од терапијата со домашни миленици можат да бидат навистина корисни и помалку „брутални“ од конвенционалните терапии.
UNSW објави студија која покажува дека покрај класичната терапија со изложеност (класичниот метод со кој ПТСН се третира клинички), може да се додадат 10 минути аеробни вежби, кои би го стимулирале производството на одредена молекула за раст во мозокот, наречена добиена од мозокот невротрофичен фактор или BDNF. Зголемувањето на овој BDNF би ја зголемило ефективноста на изложеноста, а со тоа и терапијата. За жал, за да има значителни резултати, овој процес мора да се повторува долго време.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
