15.02.2023 Скопје
Генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, предупреди на заканата од зголемувањето на нивото на морето за стотици милиони луѓе кои живеат во ниските крајбрежни области и малите островски држави, бидејќи новите податоци откриваат дека морињата брзо се зголемиле од 1900 година.
Во острото обраќање на првата дебата на Советот за безбедност на ОН за импликациите од зголемувањето на нивото на морето за меѓународниот мир и безбедност, Гутереш рече дека земјите како Бангладеш, Кина, Индија и Холандија се загрозени, како и големите градови како Бангкок, Буенос Аирес, Џакарта, Лагос, Лондон, Лос Анџелес, Мумбаи, Мапуто, Њујорк и Шангај.
Гутереш пред Советот во вторникот истакна дека опасноста е особено акутна за речиси 900 милиони луѓе кои живеат во крајбрежните зони на ниски височини, тоа е еден од 10 луѓе на Земјата.
Климатските промени ја загреваат планетата и ги топат глечерите и ледените плочи, што, според НАСА, резултирало со тоа Антарктикот да фрла околу 150 милијарди тони ледена маса секоја година во просек, рече Гутереш. Ледената капа на Гренланд се намалува уште побрзо и губи 270 милијарди тони годишно.
Шефот на ОН истакна дека глобалниот океан се загреа побрзо во текот на минатиот век отколку кога било во изминатите 11.000 години, потенцирајќи дека „нашиот свет ја надминува границата на затоплување од 1,5 степени што ја бара за животна иднина и, со сегашните политики, се стреми кон 2,8 степени – смртна казна за ранливите земји.
„Земјите во развој, особено, мора да имаат ресурси за да се прилагодат на светот кој брзо се менува, а тоа значи да се обезбеди заложба за финансирање на климата од 100 милијарди долари за земјите во развој“, рече Гутереш.
Шефот на ОН понуди примери за ефектот на затоплувањето на планетата и зголемувањето на нивото на морето врз заедниците и земјите што се протегаат од Пацификот до речните сливови на Хималаите.
Гутереш додаде и дека топењето на мразот на Хималаите веќе ги влоши поплавите во Пакистан, но како што хималајските глечери се повлекуваат во наредните децении, моќните реки Инд, Ганг и Брамапутра ќе се намалат. Исто така, истакна дека стотици милиони луѓе кои живеат во речните сливови на Хималаите ќе ги претрпат последиците и од зголемувањето на нивото на морето и од навлегувањето на солена вода.
Слични закани се забележани и во делтата на Меконг и пошироко. Последиците од сето ова се незамисливи. Ниските заедници и цели земји би можеле засекогаш да исчезнат.
Со зголемувањето на нивото на морето создавајќи нови арени за конфликти, додека конкуренцијата за изворите на слатката вода и земјиштето се интензивира, генералниот секретар рече дека климатската криза треба да се реши од нејзината основна причина: намалување на емисиите за ограничување на затоплувањето.
Разбирањето на врската помеѓу несигурноста и променетата клима, исто така, бара развој на системи за рано предупредување за природни катастрофи, а потребни се и законски одредби и одредби за човекови права, особено за решавање на раселувањето на луѓето и губењето територии.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
