06.02.2023 Скопје
Француските и германските министри за економија Бруно Ле Мер и Роберт Хабек ќе го посетат Вашингтон денес за да ги одбранат најновите потези на Европската комисија да се спротивстават на контроверзното доделување зелени субвенции од страна на САД преку Законот за намалување на инфлацијата (ИРА).
Ле Мер и Роберт Хабек ќе се сретнат со американскиот министер за финансии Џенет Јелен, со американската трговска претставничка Кетрин Таи и со министерката за трговија Џина Раимондо.
Ле Мер истакна дека ИРА го менува името на играта и тоа им дава на американските компании конкурентни предности кои, заедно со многу ниските цени на енергијата во САД, претставуваат ризици за европската индустрија.
ИРА е пакет за субвенции и даночни олеснувања од 370 милијарди американски долари, воведен од администрацијата на Бајден кон крајот на минатата година, со цел финансирање на зелената транзиција. Еден дел од шемата за субвенционирање бара производите да се склопуваат во САД, со што компаниите од ЕУ се ставаат во неповолна положба – и дополнително врши притисок врз играчите од индустријата на ЕУ да се преселат или да им дадат приоритет на инвестициите во САД.
Ле Мер додаде дека треба да има „транспарентност на нивоата на субвенции и даночни олеснувања за да има фер конкуренција“ и рамноправно поле за игра меѓу американските и европските пазари. Исто така, инсистираше на тоа дека и двајцата треба да усвојат „колаборативен пристап“ за стратешките инвестиции, како што се полупроводниците, сесрдно поддржувајќи ја последната рунда на релаксација на државната помош на Европската комисија.
Германецот Хабек подеднакво зборуваше за даночни олеснувања за инвестициите кои се сметаат за „зелени“ како потенцијален одговор на американската програма за субвенционирање, тврдејќи дека Европа „мора да остане или повторно да стане конкурентна“.
Пред патувањето, Хабек се покажа како оптимист дека трговската војна меѓу ЕУ и САД може да биде избегната.
Посетата доаѓа додека Европската комисија го засилува својот одговор кон ИРА.
Во средата (1-ви февруари), претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен го претстави Индустрискиот план за зелениот договор кој има за цел „да се фокусира на клучните технологии за промена на нето-нула“.
Субвенционирањето на европските компании во поголеми размери од она што правилата на договорот веќе го дозволуваат, и подолго, е во срцето на стратегијата на Комисијата. Ова е вградено во принципот на „совпаѓање на субвенциите“, чие функционирање е појасно во Комуникацијата на Комисијата.
Според оваа шема, земјите-членки можат да ја изедначат сумата на помош што една европска компанија и ја понуди трета земја, како што се САД, охрабрувајќи ја индустријата да остане на Стариот континент. Таквото „совпаѓање“ беше во срцето на француско-германскиот документ за позиција „За европска зелена индустриска политика“ објавен во декември.
Наспроти оваа позадина, француско-германското заедничко патување во Вашингтон сугерира одмрзнување на прилично ладни дипломатски односи, по неколкумесечна тензија. Несогласувањата меѓу администрациите на францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Олаф Шолц имаше изобилство за прашања како што се цените на енергијата, прашањата за нуклеарната и европската одбрана.
Соло патувањето на Шолц во Кина на почетокот на ноември ги налути француските и колегите од ЕУ.
И покрај тоа што Париз и Берлин покажаа хармонија по ова прашање, овие дискусии нема да бидат нужно лесни: помалите и финансиски послаби држави се помалку убедени во олабавувањето на правилата за национални субвенции отколку Хабек и Ле Мер, стравувајќи дека тешките тела како Германија би можеле да ги надминат.
Во вторник во Стокхолм треба да се одржи неформален состанок на министрите за конкурентност, на кој ќе се разговара за Индустрискиот план. Состанокот на Европскиот совет со шефовите на држави ќе се одржи на 9-10 февруари.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
