10.02.2023 Скопје
Како одговор на тековниот притисок за создавање Заедница на српски општини во земјата, косовскиот премиер Албин Курти се запраша зошто не е создадена слична структура во Србија, каде што лидерите на малцинствата раководат со 11 општини.
Србија е дом на 21 официјално етничко малцинство, вклучувајќи Хрвати, Бошњаци, Роми и Албанци, а 11 општини имаат градоначалници кои не се етнички Срби.
„Единаесет општини во Србија се предводени од несрпски градоначалници. Унгарците, Босанците, Албанците и Бугарите би можеле да формираат едноетнички здруженија на општини. Зошто Србија не им го овозможува тоа додека бара такво нешто на Косово?“ напиша Курти на Фејсбук.
Европската комисија е запознаена со извештаите за бришење на етничките Албанци од избирачките списоци во Прешевската долина во Србија и ја следи ситуацијата во светло на заложбите на Белград во процесот на пристапување во ЕУ.
„Од Србија се бара, во рамките на поглавјето 23 „Судство и фундаментални права“, да ја спроведе својата правна рамка и посветен акционен план за малцинствата“, истакна Комисијата.
Во меѓувреме, притисокот се трупа врз Приштина да го спроведе договорот од 2013 година потпишан од претходната влада за создавање структура за етничките Срби во земјата. Иако сè уште не е одлучено за вистинската структура, таа ќе има извршни овластувања и ќе биде моноетничка, нешто против што пресуди Косовскиот Уставен суд.
Курти неодамна постави голем број услови под кои може да се создаде здружението, вклучително и да не е моноетничко и да се создаде само откако ќе се потврди меѓусебното признавање од Србија.
Исто така, ќе бара Србија да ги повлече писмата што тој рече дека ги испратиле до петте земји на ЕУ кои не го признаваат Косово, барајќи од нив да не ја прифатат нејзината апликација за членство во ЕУ. Според истиот договор од 2013 година, Србија потпиша за да каже дека нема да продолжи со напорите за депризнавање на Косово, нешто што исто така не е спроведено.
Во четвртокот, главниот дипломат на ЕУ, Жозеп Борел, рече дека наскоро ќе ги покани Курти и српскиот претседател Александар Вучиќ на средба во Брисел за да разговараат за планот на ЕУ, поддржан од Франција и Германија, за нормализирање на односите.
„Предлогот е на маса. Ќе ги повикам двајцата лидери да дојдат во Брисел, ќе го направам тоа наскоро, за две недели, за дефинитивно да го истуркам овој предлог. Ќе побарам од лидерите силна поддршка за да се избегне каква било ескалација и ќе побарам од нив сериозно да работат на овој предлог, кој е единствениот начин да се реши нормализацијата на односите меѓу Косово и Србија. Отидовме од криза во криза, сега е време за продолжување и за конструктивно работење“, рече Борел.
Претходно оваа недела, Курти рече дека го прифаќа планот бидејќи тој е „добра основа за понатамошни дискусии“ и „цврста платформа за движење напред“.
Тој во четвртокот му рече на парламентот дека планот не е конечен договор, туку прелиминарен и „основен“.
„Мораме да разбереме едно, не е можно европските емисари да доаѓаат од Брисел, Париз и Берлин и да ни го донесат конечниот договор. Затоа што ова бара многу длабок и долг процес на преговори. Европските емисари не ни донесоа документ во стилот на прифаќање или дозвола, па не можеа да ни го донесат предлогот за конечниот договор. Тие го донесоа предлогот за основен договор“, рече Курти.
Тој додаде дека единствениот начин да се оди напред е со признавање од Србија што не е целосно предвидено во текстот.
„Второ, денес имаме меѓусебно непознавање со Србија. Она што ни треба е взаемно признавање. Не може да има конечен договор без меѓусебно признавање. Ако би можеле да кажеме нешто за предлогот што ни е понуден, ставовите што се земаат се параграфи што се однесуваат на препознавање. Тоа не е само две страници, тоа е многу општ и краток текст“, рече Курти.
Точните одредби од планот во најновата форма не се јавни.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
