03.02.2023 Скопје
Пентагон соопшти дека следи кинески шпионски балон кој лета над САД, но одлучи да не го собори од безбедносни причини.
Официјални лица од одбраната рекоа дека балонот бил набљудуван неколку дена откако навлегол во воздушниот простор на САД летајќи на голема височина. Тој беше надгледуван со неколку методи, вклучително и авиони со екипаж, а неодамна беше следен како минува над Монтана, каде што САД имаат нуклеарни проектили базирани на силоси.
Како мерка на претпазливост, летовите надвор од аеродромот Билингс Логан беа прекинати во средата.
Одделот за национална одбрана на Канада подоцна соопшти дека и тој открил надзорен балон на висока надморска височина и „набљудува потенцијален втор инцидент“. Американските власти претходно соопштија дека балонот патувал над дел од Канада на пат кон Монтана.
Канадските одбранбени власти јасно ставија до знаење дека нема јавна опасност, додавајќи дека „канадските разузнавачки агенции соработуваат со американските партнери и продолжуваат да ги преземаат сите неопходни мерки за да ги заштитат чувствителните информации на Канада од странски разузнавачки закани“.
Во соопштението на Пентагон се наведува дека „балонот во моментов патува на надморска височина над комерцијалниот воздушен сообраќај и не претставува воена или физичка закана за луѓето на теренот“.
Исто така, во соопштението стои и дека „примери на ваков вид на активност на балони беа забележани и претходно во изминатите неколку години. Откако балонот беше откриен, американската влада веднаш дејствуваше за да се заштити од собирање чувствителни информации“.
Инцидентот се случува непосредно пред посетата на Кина на Антони Блинкен, која се очекува овој викенд, кога се верува дека американскиот државен секретар ќе се сретне со кинескиот лидер Кси Џинпинг. Патувањето не е официјално објавено, но и Пекинг и Вашингтон зборуваат за неговото неизбежно пристигнување.
Висок официјален претставник на американската одбрана рече дека САД ги „ангажирале“ кинеските официјални лица преку повеќе канали и ја соопштиле сериозноста на предметот.
Портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи рече дека Пекинг ја „проверува“ ситуацијата.
Мао Нинг на редовната дневна прес-конференција изјави дека би сакал да нагласи дека додека „не се разјаснат фактите, шпекулациите и возбудата нема да бидат од помош за правилно решавање на проблемот“.
Според државните медиуми, Мао рече дека Кина нема намера да ја наруши територијата и воздушниот простор на која било земја и дека владата се надева дека ќе се справи со проблемот со САД „смирено“.
Претставници на Пентагон рекоа дека постои „голема доверба“ дека балонот е кинески и дека Џо Бајден бил информиран за ситуацијата. Претседателот побара воени опции, но беше одлучено дека постои преголема опасност од урнатини да им наштетат на луѓето на теренот доколку бидат соборени.
Друг фактор во одлуката беше тоа што, иако леташе над чувствителни нуклеарни локации во Монтана, се чинеше дека не собира никакви разузнавачки информации што не може да се соберат од сателитите, па се оцени дека тоа е од мала корист за Кинезите.
Монтана е дом на едно од трите полиња за нуклеарни ракетни силоси на нацијата во воздухопловната база Малмстром. Целиот воздушен сообраќај беше запрен на меѓународниот аеродром Билингс Логан во Монтана од 13.30 до 15.30 часот во средата, бидејќи војската ги подготвуваше борбените авиони и и даваше опции на Белата куќа.
Конгресните лидери беа информирани во четвртокот попладне. Претседателот на Претставничкиот дом Кевин Мекарти подоцна напиша на Твитер: „Дрското непочитување на суверенитетот на САД од страна на Кина е дестабилизирачка акција што мора да се реши“.
Гувернерот на Монтана, Грег Џанфорте, рече дека во средата бил информиран за ситуацијата откако националната гарда на државата била известена за тековната воена операција која се одвива во нејзиниот воздушен простор, се вели во изјавата на гувернерот и портпаролот Брук Стројк.
Објектот прво прелета над Алеутските острови на Алјаска и низ Канада пред да се појави над градот Билингс, Монтана, во средата, соопштија официјални лица.
Воените експерти велат дека употребата на балони на голема височина најверојатно ќе се зголеми во текот на следните години. Тие се многу поевтини од шпионските сателити, тешко се забележуваат со радар и тешко се соборуваат, а понекогаш се задржуваат со денови откако ќе бидат пробиени. Тие можат да „управуваат“ со промена на надморската височина, користејќи компјутери за да пресметаат како да ги користат ветровите што одат во различни насоки на различни слоеви на атмосферата. Покрај надзорот, тие можеа да носат и бомби, во време на конфликт.
Во 2019 година, американската војска употреби до 25 експериментални балони на висока надморска височина на соларна енергија за да спроведе тестови за надзор на широк простор низ шест држави од средниот запад. Балоните беа опремени со високо-технолошки радари дизајнирани истовремено да следат многу поединечни возила дење или ноќе, преку секаков вид на временски услови, и беа наменети да се користат за следење на трговијата со дрога и потенцијални закани за домашната безбедност.
Тензиите со Кина се особено високи за прашања кои се движат од Тајван и Јужното Кинеско Море до човековите права во западниот кинески регион Ксинџијанг и казнувањето на демократските активисти во Хонг Конг. Не најмалку на листата на иритирачки се и премолчената поддршка на Кина за руската инвазија на Украина, нејзиното одбивање да ја заузда проширената програма за балистички ракети на Северна Кореја и тековните спорови околу трговијата и технологијата.
Некои жители на Монтана пријавиле дека виделе необичен објект на небото за време на затворањето на аеродромот, но не е јасно дали она што го гледале е балонот.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
