20.01.2023 Скопје
Поблагите зими и недостатокот на снег ја загрозуваат одржливоста на скијачките центри низ Европа, и додека некои земји се обидуваат да помогнат со субвенции или даночни олеснувања, многу пониски скијачки центри можеби ќе треба да се затворат во следните неколку години.
Досега, 2023 година забележа рекордни температури во Европа. Метеоролозите посочуваат дека европските зими стануваат поблаги, посуви и со помалку врнежи. Ова не е добра вест за скијачките центри, кои се повеќе се погодени бидејќи нивната работа зависи од снегот или временските услови каде што е можно да се направи вештачки.
Во Италија, жичарниците загубија околу 40% од сезонскиот промет за време на Божиќ поради недостаток на снег.
Портпаролот на француската национална асоцијација на градоначалници на планински одморалишта истакна дека планинската индустрија е првата што ги сведочи пресвртите што се случуваат.
Во Европа има околу 3.900 скијачки центри, од кои повеќето се наоѓаат во Германија, Италија, Франција и Австрија.
Најзагрозени се оние на пониските надморски височини бидејќи снежната линија, која ја означува областа со постојана покривка, се поместува нагоре за околу 150 метри со секое зголемување од 1 степен Целзиусов.
Според Словачкиот институт за еколошка политика, „веќе доживуваме потопли зими, кои ќе ескалираат по 2030 година“ и дополнително ќе ги влошат условите за скијање. Воедно, се истакнува дека кон крајот на векот, само скијачките одморалишта на големи височини ќе бидат одржливи.
Податоците од стотици станици во алпските земји помеѓу 1971 и 2019 година покажуваат дека снежната покривка се намалува за 8,4% секоја деценија помеѓу ноември и мај.
Во Австрија, бројот на денови со целосна снежна покривка е намален во просек за 40 дена од 1961 година. Падот е особено драстичен на надморските височини под 1.500 метри.
Според студијата спроведена од Универзитетот во Инсбрук, времетраењето на природната снежна покривка би се намалило за 70% за 2.100 на надморска височина од 1.000 метри доколку затоплувањето не биде ограничено на 2 Целзиусови степени.
Ако скијачките центри нема да можат да сметаат на природната снежна покривка во зима, единствената опција е вештачкиот снег – „спас“, како што е опишано од Финската асоцијација за скијачки области, без кој многу скијачки центри не би можеле да преживеат и денес.
Сепак, техничкото правење снег е скапо. За да биде финансиската ситуација уште полоша, скијачките центри мораат да се справат со високите цени на енергијата додека сè уште се опоравуваат од затворањата предизвикани од Ковид-19. Ова доведе до зголемување на цените во многу скијачки центри.
Некои земји веќе донесоа некаква помош. Во Италија, 200 милиони евра за четири години веќе беа наменети за фонд за модернизација, безбедност и деактивирање на ски-лифтовите и објектите за правење снег.
Италијанското здружение за жичарници Федерфуни, сепак, повикува на итна помош за цените на енергијата, на пример во форма на даночни олеснувања. Ваква помош неодамна беше донесена во Словачка, која го намали ДДВ за скијачките центри за 10%.
Француските скијачки центри, од друга страна, се жалат дека владините шеми за помош ги заобиколиле, што резултирало со „експлозија на сметките за енергија“.
Покрај актуелната енергетска криза, потребни се и долгорочни решенија.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
