11.01.2023 Скопје
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, го повтори своето уверување дека Турција ќе го ратификува пристапниот протокол на Шведска и Финска и ќе им дозволи да се приклучат на Атлантската алијанса, откако нагласи дека, и покрај пречките на Анкара, ова е најбрзиот процес за влез во модерната историја на организацијата.
„Уверен сум дека процесот на пристапување ќе биде финализиран и дека сите сојузници на НАТО ќе ги ратификуваат пристапните протоколи во нивните парламенти. А тоа важи и за Турција“, увери поранешниот норвешки премиер на прес-конференција по потпишувањето на заедничката декларација за соработка со Европската Унија.
Во секој случај, Столтенберг инсистираше на тоа дека процесот на пристапување во Стокхолм и Хелсинки е најбрзиот во модерната историја на НАТО.
Столтенберг истакна дека пристапните процеси траат со години, а Шведска и Финска аплицираа за членство минатиот мај, а веќе во јули 30-те сојузници ги поканија Шведска и Финска да станат членки на НАТО. Исто така, тој објасни дека двете нордиски земји, кои аплицираа за членство во НАТО, поттикнати од променливото безбедносно сценарио во регионот по руската агресија во Украина во февруари минатата година, сега се „во поинаква ситуација“ бидејќи неколку сојузници на НАТО, вклучително и Соединетите Американски Држави, имаат потпишано билатерални безбедносни договори за обезбедување безбедност за време на транзицијата во НАТО.
„Незамисливо е Финска и Шведска да се соочат со воени закани без реакција на НАТО“, нагласи Столтенберг, потсетувајќи дека де факто Шведска и Финска веќе учествуваат на состаноци на амбасадори и различни комитети во рамките на воената организација.
Влезот на Шведска и Финска во Атлантскиот сојуз наиде на воздржаност на Турција, како главна пречка за „експресен“ влез по официјалното барање за нејзино пристапување во мај минатата година. Анкара одбива да го прифати нивниот влез додека не ги предадат сите лица обвинети дека припаѓаат на курдските организации прогласени од турската влада како терористички групи, како што е Курдистанската работничка партија (ПКК).
Турското вето првпат беше отстрането во пресрет на самитот на лидерите на НАТО во Мадрид, каде што претседателот Реџеп Таип Ердоган потпиша тринасочен договор со Шведска и Финска за соработка во борбата против тероризмот, пакт за кој сега Швеѓаните и Финците тврдат дека чест, но што не се претвори во попомирувачки став од Турција, која инсистира на екстрадиција на лица поврзани со ПКК.
Во врска со ова, шведскиот премиер Улф Кристерсон изјави во неделата дека турската влада наметнува низа барања на неговата земја за влез во НАТО, кои Шведска не може и нема да ги исполни.
Самиот Столтенберг за време на посетата на Анкара во ноември минатата година истакна дека двете нордиски земји ги почитуваат договорите со Турција за антитероризам и се посветени на долгорочната безбедност на земјата, повикувајќи ги турските власти да ја деблокираат ситуацијата.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
