07.01.2023 Скопје
По последното одбивање на Германија да и плати воени репарации на Полска, полските власти ги повикуваат САД и ОН на поддршка. Владата има за цел да ги „разјасни“ своите барања пред Германците.
Полскиот заменик-министер за надворешни работи Аркадиуш Муларчик за најновото одбивање на Германија да и плати на Полска репарации за Втората светска војна истакна дека одговорот на Германија е зачудувачки за полското Министерство за надворешни работи, како и за полската држава, додавајќи дека германската влада не може да одговори на прашање што никогаш не беше поставено. Воедно, истакна дека ниту преговори, ниту помирувачки дискусии се немаат одржано.
„Не ја прифаќаме позицијата на Германија. Ја отфрламе како целосно неоправдана и погрешна. Ќе продолжиме да дејствуваме во Германија и на меѓународната сцена за да ги повикаме германското население и меѓународната заедница да ја сменат својата позиција“, рече Муларчик.
Изјавата што предизвика толку широко распространет бес беше кратка и директна: „Според информациите од Сојузна Република Германија, прашањето за репарации и компензација за загубите за време на Втората светска војна е затворено, а Германија нема намера да преговара за ова прашање“. Реакцијата на полската влада беше брза.
Во одговорот на полското Министерство за надворешни работи се вели: „Полската влада ќе продолжи со напорите да го реши прашањето за долгот што беше акумулиран како резултат на германската агресија и нејзината окупација на Полска од 1939 до 1945 година“.
Малку е веројатно дека некој поврзан со полската Обединета десница, политичкиот сојуз кој владее со земјата од 2015 година, верувал дека одлуката на Германија ќе биде поинаква. Германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок веќе го кажа тоа многу јасно на 4 октомври, откако полската влада испрати дипломатска нота во која ги наведува барањата до Берлин претходниот ден.
„Германија недвосмислено ја поддржува својата историска одговорност. Наша вечна должност е да се сеќаваме на страдањата што Германија брутално им ги нанесе на милиони полски луѓе“, рече Баербок во изјавата во октомври. „Болката што ја претрпе Полска беше особено изразена во споредба со другите места. Сепак, од гледна точка на германската влада, прашањето за репарации, како што знаете, е затворено“.
Заменик-министерот за надворешни работи Аркадиуш Муларчик е член на Полската Партија на правото и правдата (ПиС), која останува најголемата партија во државата. Муларчик пред неколку години ги постави барањата за репарации како приоритет. Од 2017 година, тој е на чело на парламентарната комисија за проценка на загубите што земјата ги претрпе во Втората светска војна. На 1 септември 2022 година, на 73-годишнината од германската инвазија на Полска, Муларчик го објави конечниот извештај на комитетот, во кој се тврди дека земјата има право на 6,2 милијарди злоти (приближно 1,32 милијарди евра или 1,39 милијарди долари).
Муларчик беше назначен за државен секретар во Министерството за надворешни работи минатата година. Тој го опиша одговорот на Германија како „непочитување кон полската држава и кон Полјаците“, токму овој вторник (2 јануари 2023 година).
Во 1970 година, поранешниот западногермански канцелар Вили Брант понуди трогателно извинување кога се најде пред споменикот на еврејските херои во Варшава, Полска. Познатиот „Варшауер ножеви“ беше протолкуван како признавање на вината на Германија за инвазијата на Полска. Брант подоцна ќе ја добие Нобеловата награда за мир за неговиот придонес во нормализирање на врските меѓу Истокот и Западот во време на Студената војна.
За да го зголеми притисокот врз Берлин, Варшава се обрати до генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш, а генералниот секретар на УНЕСКО, Одри Азулај, беше поканет во Варшава. Муларчик неодамна најави патување во САД, каде што се надева дека ќе најде сојузници во Конгресот.
Истражувањето спроведено од Институтот Ипсос на почетокот на јануари 2023 година покажа дека 75% од германското население се противат на барањата на Полска. Овие резултати не го спречија Муларчик да објави информативна кампања во Германија.
Ова последно одбивање ги отвори вратите на Полска да го интензивира несогласувањето со својот сосед. Се чини дека критикувањето на Германија е една од главните цели на полската десница во пресрет на парламентарните избори наесен. Најголемата полска опозициска партија Граѓанска платформа (ПО), предводена од поранешниот полски премиер Доналд Туск, кој беше претседател на Европскиот совет до 2019 година, е нашироко осудена како берлински чувар.
Која партија ќе победи на парламентарните избори во Полска во 2023 година на есен, ќе мора да го реши проблемот со репарациите. Во претходно споменатата анкета на Ипсос, 66% од полското население поддржува репарации од Германија. И во парламентарната одлука што ја поддржува опозицијата, Сејмот, Долниот дом на полскиот парламент, утврди дека Полска никогаш не добила компензација за загубите за време на Втората светска војна и дека тие никогаш не се откажале од своите барања за тоа.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
