18.01.2023 Скопје
Во текот на вчерашниот ден, Европскиот парламент гласаше за нов закон со кој се воведуваат построги процедури и контролни мерки за пратките на отпад, вклучително и забрана за целиот отпад наменет за отстранување.
Извештајот на Парламентот за регулативата на ЕУ за транспорт на отпад беше усвоен со големо мнозинство, со 594 гласа „за“, 5 „против“ и 43 „воздржани“.
Законот сега е подготвен да влезе во последната фаза на усвојување, а разговорите ќе бидат закажани кон крајот на оваа година меѓу Европскиот парламент и земјите-членки на ЕУ за финализирање на текстот.
Податоците на ОЕЦД покажуваат дека количината на разменет отпад низ светот постојано расте, со 182 милиони тони истргувани во 2018 година. Според Евростат, Европската унија игра централна улога во ова, со 32,7 милиони тони отпад извезени во 2020 година во земји кои не се членки на ЕУ за вредност од 13 милијарди евра, што покажува зголемување од 75% од 2004 година.
Најголем дел од отпадот испорачан надвор од Европа се состоеше од отпад од црни и обоени метали, хартија, пластика, текстил и стакло, според Евростат.
Испораките на отпад може да резултираат со сериозни влијанија врз животната средина и здравјето во земјите на дестинација и да ја лишат индустријата за рециклирање на ЕУ од ресурси кои можат да ја намалат зависноста од примарните суровини.
За да се справи со ова, Европскиот парламент гласаше за поддршка на забраната за испорака на целиот отпад наменет за депонирање во рамките на ЕУ, освен ако тоа е овластено во ограничени и добро оправдани случаи.
Извештајот на Пернил Вајс, кој е од десноцентристичката Европска народна партија (ЕПП), наиде на широка поддршка меѓу другите политички групи.
Парламентот во својот предлог, исто така, се заложи за создавање механизам за таргетирање на ЕУ заснован на ризик кој ќе ги води земјите од ЕУ кои вршат инспекции за спречување и откривање на нелегални пратки отпад.
Пластиката е опфатена и во предложената регулатива, со забрана за извоз на пластичен отпад во земји кои не се членки на ОЕЦД, додека извозот во земјите на ОЕЦД треба постепено да се укине во рок од четири години.
Забраната за пластичен отпад беше дури и засилена од првичниот предлог поднесен од Европската комисија, во која се вели дека ова ќе треба внимателно да се процени за да се увери „дека е во целосна согласност со нашите меѓународни обврски“.
Говорејќи на пленарната дебата, еврокомесарот за животна средина Вирџинијус Синкевичиус вети дека ќе се бори против трговијата со отпад и увери дека Комисијата ќе ги поддржи истрагите од земјите-членки со поддршка на Канцеларијата за борба против измами на ЕУ, ОЛАФ.
Според прегледот објавен во понеделникот од страна на Европскиот суд на ревизори, количината на опасен отпад што се создава во Европската унија продолжи да се зголемува од 2004 година и покрај активностите на ЕУ за намалување на неговото создавање.
Прегледот фрла светлина врз главните предизвици во справувањето со опасниот отпад, вклучувајќи ги подобрувањата во класификацијата, обезбедувањето следливост, зголемувањето на рециклирањето и борбата против нелегалната трговија.
Најдобар начин да се реши проблемот е да се спречи производството на опасен отпад на прво место, тврди прегледот. Но, и покрај иницијативите на ЕУ, количината на опасен отпад што се создава во ЕУ континуирано се зголемува од 2004 година, според Судот на ревизори.
Опасниот отпад треба да се третира во посебни капацитети. Сепак, ревизорите открија дека само 79% од опасниот отпад се третира, оставајќи празнина од 21%.
Подготвено од А.Ѓ.