iran i eu

26.01.2023 Скопје

Денеска, Иран воведе санкции за 34 поединци и ентитети од Европската унија и Велика Британија како реакција на сличните мерки што ги презедоа поради одговорот на Техеран на повеќемесечните протести.

Потегот на Техеран доаѓа два дена откако ЕУ и Велика Британија воведоа уште една рунда санкции за исламската република, која беше потресена од протести по смртта на Махса Амини на 16 септември.

Амини, 22-годишна иранска Курда, почина во притвор откако беше уапсена поради наводно прекршување на строгиот кодекс на облекување на жените во земјата.

Министерството за надворешни работи соопшти дека санкциите наметнати од Техеран вклучуваат блокирање на сметки и трансакции во иранските банки и „забрана за издавање визи и влез“ за Иран.

Иран ги обвинува луѓето и организациите за „поддршка на тероризмот и терористичките групи, поттикнување и поттикнување на терористички акти и насилство врз иранскиот народ“. Исто така, ги обвинува за „мешање во внатрешните работи на Исламската Република Иран и поттикнување насилство и немири и ширење лажни информации за Иран“.

ЕУ рече дека „овие ирански мерки се чисто политички мотивирани“, инсистирајќи на тоа дека европските санкции се „усвоени на јасни правни основи“.

Питер Стано, портпарол на шефот за надворешна политика на ЕУ, Жозеп Борел, истакна дека Европската унија ќе продолжи да ги повикува иранските власти да обезбедат одговорност и основна слобода за својот народ.

Иранските санкции вклучуваат 25 наведени имиња од ЕУ и девет од Британија. Француското Радио Ј, групата Европски пријатели на Израел и 22 лица, меѓу кои шест членови на Европскиот парламент се меѓу целните. На списокот е и шведско-данскиот десничарски екстремист Расмус Палудан, кој во саботата запали копија од Куранот во Шведска, што предизвика силни протести од муслиманскиот свет.

ЕУ во понеделникот ја воведе својата четврта рунда санкции против Иран од почетокот на протестите, ставајќи уште 37 функционери и ентитети на црната листа за замрзнување на имотот и за забрана на визи.

Велика Британија во истиот ден санкционираше уште пет ирански функционери, проширувајќи ја својата црна листа на 50 поединци и организации за кои смета дека се вклучени во справувањето со протестите.

На новата иранска листа има и девет француски државјани, меѓу кои и градоначалничката на Париз, Ан Идалго и филозофот Бернар-Анри Леви. На мета се и тројца членови на француското сатирично списание Шарли Ебдо, кое веќе беше ставено како ентитет на претходната листа на санкции за Иран поради објавување карикатури на врховниот лидер, ајатолахот Али Хамнеи.

Во Британија, меѓу нив се Викторија Прентис, генералниот обвинител, началникот на армијата Патрик Сандерс и поранешниот секретар за одбрана Лиам Фокс.

ЕУ веќе воведе санкции за повеќе од 60 ирански функционери и ентитети поради задушувањето на демонстрантите, вклучително и полицијата за морал, државните медиуми и индивидуалните команданти на Корпусот на Исламската револуционерна гарда. Но, блокот од 27 нации досега престана да ја става на црната листа ИРГЦ како целина како „терористичка“ организација, и покрај повиците од Германија и Холандија да го сторат тоа.

Иран го предупреди блокот да не ја санкционира Револуционерната гарда, а претставниците на ЕУ се претпазливи дека тоа би можело да ги уништи закочените разговори што ги посредуваа за обновување на нуклеарниот договор со Техеран од 2015 година.

Договорот му даде на Иран олеснување на санкциите во замена за ограничување на неговата нуклеарна програма за да гарантира дека Техеран не може да развие или да се здобие со нуклеарно оружје – нешто што тој секогаш негираше дека сака да го направи.

Во меѓувреме, во вторникот, шефот на нуклеарното набљудување на ОН, Рафаел Гроси, рече дека планира да замине во Иран во февруари на „многу потребните“ разговори во врска со соработката на земјата со агенцијата.

Шефот на иранската организација за атомска енергија, Мохамед Ислам, ја потврди веста во средата, велејќи дека „планирањето и консултациите за посетата се на дневен ред“.

Но, преговорите меѓу Техеран и светските сили за заживување на договорот беа отфрлени за време на повеќе од четиримесечните протести.

Стотици луѓе, вклучително и членови на безбедносните сили, се убиени, а илјадници се уапсени во, како што ги нарекоа иранските власти „немири“.

Иранското правосудство осуди на смрт вкупно 18 лица во врска со протестите. Четири од нив веќе се погубени, што предизвика широк меѓународен гнев.

Подготвено од А.Ѓ.

About Author