09.01.2023 Скопје
Кога ќе погледнеме наназад за 50 години, веројатно е дека 2D интернетот што сега сите го користиме ќе изгледа смешно архаичен. Интернетот не само што веројатно повеќе нема да постои зад екранот, туку е веројатно дека ќе комуницираме со него поинаку.
Ќе манипулираме со објекти користејќи зголемена реалност (AR), ќе ги истражуваме световите на виртуелната реалност (VR) и ќе ги споиме реалното и дигиталното на начини на кои во моментов не можеме да замислиме.
И што ќе значи тоа за светот на работата? Веќе се оддалечуваме од патувањето од девет до пет и вртиме грб на традиционалниот канцелариски амбиент. Ова е благодарение на двегодишното заклучување на пандемијата и новооткриената љубов или толеранција кон виртуелните состаноци.
Значи, дали логичниот следен чекор ќе биде работењето во метаверзумот, планираниот виртуелен универзум каде што 3D претставите на сите како цртани филмови ќе шетаат наоколу и ќе разговараат и ќе комуницираат со другите?
Метаверс стана премногу нагласен термин, па затоа е важно да се напомене дека тој всушност сè уште не постои. И дури и оние кои се инвестирани во концептот не се согласуваат за тоа што точно ќе биде.
Дали ривалските виртуелни светови ќе се поврзуваат на начин што едноставно не се случува во моментот помеѓу конкурентните технологии? Дали таму ќе поминуваме повеќе време отколку во реалниот свет? Дали ќе ни требаат сосема нови правила за управување со овие нови простори?
Ниту едно од овие прашања сè уште нема одговори, но тоа не го запре бранот од интерес и хиперболата бидејќи фирмите гледаат нов начин на заработка.
Видовме бизниси кои се отвораат во метаверзни светови, од Мета на Хоризонт, до игри како што се Роблокс и Фортнајт и новосоздадени земји како Сандбокс и Децентраланд.
Во меѓувреме, Nike сега продава виртуелни тренери, HSBC поседува земјиште во Sandbox, а Coca-Cola, Louis Vuitton и Sotheby’s имаат присуство во Децентраланд.
Терминот метаверс е измислен пред речиси 30 години од авторот Нил Стивенсон. Во својата книга Snow Crash, херојот наоѓа подобар живот за себе во светот на виртуелната реалност.
Можеби најхрабриот потег да се направи таа фикција во вистинска технологија дојде во октомври 2021 година. Тоа е кога Фејсбук објави дека го менува своето име во Мета и почна да инвестира милијарди долари претворајќи се во компанија која е прва од метаверзите – визија многу водена од нејзината основачот и шеф Марк Цукерберг.
Сепак, оваа огромна инвестиција ги подигна веѓите меѓу акционерите, од кои некои неодамна изразија загриженост дека фирмата троши премногу пари на VR.
И извештајот на веб-страницата The Verge минатиот октомври, во кој се тврдеше дека ги прегледала внатрешните белешки на Мета, сугерираше дека платформата Horizon Worlds има многу грешки и не била добро користена од вработените.
Херман Нарула, главниот извршен директор на Improbable, фирма која го произведува софтверот за изградба на метаверзни земјишта, и автор на книгата наречена Виртуелно општество, не е убеден во визијата на Цукерберг.
„Зошто би сакале канцеларија во метаверзумот што изгледа како нашата вистинска канцеларија?“ прашува Нарула. „Целата поента на креативните простори во новите реалности е да ги прошириме нашите искуства, а не едноставно да го реплицираме она што веќе го имавме во реалниот свет“, додаде тој.
„Но, мислам дека ќе има многу работни места во метаверзумот – на пример, ќе ни требаат модератори“, истакна Нарула.
Модераторскиот, или полицискиот аспект, на метаверзумот е контроверзен, не само затоа што е технички тешко да се следат потенцијално милијарди аватари кои имаат разговори во живо низ виртуелниот свет, туку поради огромниот број на податоци што тие аватари може да ги создадат на патот.
Студијата од Универзитетот Стенфорд покажа дека поминувањето само 20 минути во виртуелна реалност обезбеди повеќе од два милиони уникатни записи за движење на телото, богат нов прилив на податоци за фирмите.
New Tech Economy е серијал што истражува како технолошките иновации треба да го обликуваат новиот економски пејзаж што се појавува.
Алекс Рајс, ко-основачот на онлајн-безбедносната компанија HackerOne, смета дека треба да се размисли многу за дизајнот на метаверзумот пред која било фирма да може воопшто да размисли да ги остави своите вработени да се опуштат во него.
„Замислете нешто безопасно како разговор со ладилник за вода во канцеларија“, вели тој. „Замислете дека тоа се случува во целосно надгледувана метаверзна средина, тоа секако ќе има последици што ќе го променат животот“, додаде Рајс.
„Луѓето би можеле да бидат отпуштени целосно затоа што кажале нешто што мислат дека е во приватен, неформален разговор со колега што сега е предмет на масовен корпоративен надзор“, истакна тој.
Том Фиске, уредникот на технолошкиот билтен Immersive Wire, смета дека е премногу рано да се почне да се размислува за работа во метаверс.
„Дискусијата за метаверзумот сè уште е заглавена со тешкотии, а дефиницијата е сè уште слаба и дискутабилна“, вели тој. „Иако самиот термин е предмет на дискусија и лошо дефиниран, тешко е да се каже дали ќе работиме во метаверзумот во иднина“.
И покрај тоа што никој не може сосема да се справи со тоа што е метаверс, постојат некои нагорни прогнози на пазарот за тоа колку може да вреди. Мекинзи предлага пазарна вредност од 5 трилиони долари (4,2 трилиони фунти) до 2030 година, додека колешката консултантска компанија за менаџмент Гартнер предвидува дека четвртина од светското население ќе поминува најмалку еден час дневно во метаверс до 2026 година.
Метју Бол, главен аналитичар во истражувачката компанија Canalys, не се согласува. Тој предвидува дека повеќето актуелни деловни проекти во метаверс ќе бидат затворени до 2025 година.
Бол смета дека фирмите треба да размислат дали присуството во метаверзумот е всушност неопходно или само да ја користат технологијата заради технологијата.
„Не секој бизнис има потреба од VR слушалки за далечински да ги поздравува аватарите на соработниците или да визуелизира виртуелни модели“, вели Бол. „Ниту, пак, на секој бизнис би му требале слушалки за VR за состаноци. Колку и да е VR моќна и привлечна, повиците на Zoom и Teams нудат речиси без триење алтернативи кои можат да бидат помалку незгодни“.
Тифани Ролф е главен креативен директор во RGA, фирма за дигитално брендирање. Таа и дел од нејзиниот тим веќе работеа во метаверс.
Фирмата создаде виртуелен американски фудбалски стадион во Fortnite за телефонскиот гигант Verizon за време на пандемијата, а тие исто така работеа со Мета за да изградат музички свет во Horizon Worlds.
„Луѓето кои обично беа на компјутер и дизајнираа работи мораа да стават слушалки и да работат со градежници во светот“, вели г-ѓа Ролф.
А со новите начини на работа доаѓаат и нови размислувања, како на пример колку долго вработените треба да носат слушалки.
Фактот дека луѓето веќе работат во световите на виртуелната реалност сугерира дека метаверзумот би можел да има иднина како работно место, но работните места што ќе постојат таму веројатно ќе бидат многу различни од оние што ги работиме во реалниот свет.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
