30.01.2023 Скопје
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган сугерираше дека Анкара може да се согласи Финска да влезе во НАТО, но не и Шведска. Воедно, го критикуваше одбивањето на Шведска да екстрадира десетици луѓе, наводно, поврзани со курдските милитантни групи и други критичари на неговата влада.
Ердоган истакна дека ако апсолутно „сакате да се приклучите на НАТО, ќе ни ги вратите овие терористи“.
Неговите коментари доаѓаат неколку дена откако Турција ги прекина разговорите за прифаќање на двете нордиски нации како членки. Овој потег беше поттикнат од серија контроверзни протести во Стокхолм, вклучувајќи го и оној за време на кој беше запалена копија од Куранот.
Шведските власти ги осудија протестите, но ги бранеа законите за слобода на говорот во земјата.
Како одговор на руската инвазија на Украина, Шведска и Финска поднесоа барање да се приклучат на НАТО минатата година, ставајќи крај на децениското воено неврзување. Нивната апликација мора да биде едногласно одобрена од сите сегашни членки на НАТО, но Турција и Унгарија не успеаја да ги ратификуваат нивните кандидатури.
Во својот говор, Ердоган посочи дека Турција сега можеби „ќе даде поинаков одговор во врска со Финска“, додавајќи дека „Шведска ќе биде шокирана“. Исто така, се додава „ние ѝ дадовме на Шведска список од 120 лица и им кажавме да ги екстрадираат тие терористи во нивната земја, а ако не ги екстрадирате, тогаш извинете за тоа“.
Шведска има поголема курдска дијаспора од Финска, а нејзините разговори со Анкара за членството во НАТО се вжештени.
Турција ја повика Шведска да се дистанцира од Курдистанската работничка партија (ПКК), која Турција, САД и ЕУ ја сметаат за терористичка група.
Како одговор, Шведска го одобри уставниот амандман кој ѝ дозволува да создаде построги антитерористички закони што ги бара Турција.
И Шведска и Финска, исто така, ги укинаа забраните за продажба на воена опрема на Турција, воведени по воената интервенција на Анкара во Сирија во 2019 година. Но, Турција силно ја критикуваше Шведска поради неодамнешните протести во Стокхолм, вклучително и оној на курдската група за поддршка која го обеси ликот на Ердоган од светилка.
Претходно овој месец, Ердоган рече дека турските избори се одложени за еден месец до 14 мај.
Министерот за надворешни работи на Хелсинки, Пека Хаависто, оттогаш сугерираше дека „притисокот“ на претстојното гласање предизвика дискусиите да станат „вжештени“ во Турција и дека преговорите треба да се прекинат.
Дипломатот, исто така, истакна дека неговата земја треба да се приклучи истовремено со Шведска, изгледа дека отстапува од неговиот претходен предлог дека Финска може да биде принудена да се приклучи без нејзиниот нордиски сосед.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
