19.12.2022 Скопје
Во саботата, Азербејџан се согласи да ја снабдува Европската унија со електрична енергија преку подморски кабел што минува низ Грузија и Романија до Унгарија, склучувајќи договор во Букурешт додека блокот го диверзифицира снабдувањето со енергија од Русија по инвазијата на Москва на Украина.
Орбан на Фејсбук објави дека ќе ја изградат најдолгата подводна линија за пренос на електрична енергија во светот, носејќи евтина, зелена енергија во Унгарија.
Според унгарскиот министер за надворешни работи и трговија, Петер Сијарто, договорот предвидува создавање на моќност од 3 гигавати со подморски дел од 1.195 километри што произведува зелена електрична енергија од енергијата од ветерот произведена во Азербејџан, за која Баку моментално бара инвеститори.
Министерот рече дека Светска банка ќе покрие физибилити студија од 2,5 милиони евра што треба да биде завршена до крајот на 2023 година, додека Европската комисија одвои 2,3 милијарди евра за проектот што „во принцип треба да биде готов“ по уште три до четири години.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за време на потпишувањето на меморандумот за разбирање во Букурешт, изјави дека обновливите извори не се само добри за нашата планета, туку тие се и домашни, создаваат добри работни места дома, независност и безбедност на снабдувањето со енергија.
Извршниот директор на ЕУ додаде дека овој проект ќе помогне да се зајакне нивната безбедност во снабдувањето со носење електрична енергија од обновливи извори во Европската унија, преку Романија и преку Унгарија.
Сепка, Телекс објави дека унгарските експерти остануваат скептични во врска со проектот.
Покрај загриженоста за човековите права и тврдењата дека таквите суми би можеле подобро да се потрошат за производство на енергија поблиску до дома, изворите на Телекс се загрижени дека далноводот ќе ја намали руската зависност од зависноста од Азербејџан, а со тоа и потенцијалното прекумерно турско влијание во регион склон кон локални конфликти.
Покрај тоа, експертите се загрижени дека со оглед на тоа што ЕУ го засилува увозот на гас од Азербејџан, увозот на електрична енергија, исто така, може да резултира со прекумерна зависност наместо диверзификација.
Управниот директор на T-Energy Consulting Ltd, Јозеф Тураи за Телекс изјави дека навистина не верува дека електричната енергија произведена во Азербејџан и Грузија може да биде навистина зелена и покрај ветувањата за инвестиции во ветер.
Врз основа на бројките од 2021 година, обновливите извори сочинуваат помалку од 5 отсто од производството на електрична енергија во Азербејџан.
Во Грузија, учеството на обновливите извори, главно од хидроенергијата, во вкупниот микс за производство на електрична енергија е 75 отсто. Сепак, минатата година енергијата произведена од домашните електрани беше 12,6 TWh додека потрошувачката беше 13,1 TWh, што значи дека Тбилиси е нето увозник на електрична енергија.
Дополнително, добивањето на оваа количина електрична енергија откако кабелот ќе се појави во Романија до Унгарија, најверојатно ќе бара нова преносна интерконекција помеѓу две земји-членки на ЕУ да биде лиценцирана и интегрирана во системот ENTSO-E, европската асоцијација за соработка на операторите на преносните системи за електрична енергија, според Тураи.
Тоа е затоа што на регионално поврзаниот пазар на електрична енергија на ЕУ, нема долгорочна резервација на капацитети, туку само краткорочна алгоритамска распределба, и не би било можно физички да се прераспредели и онака оскудниот преносен капацитет на постојниот далновод меѓу Романија и Унгарија.
ЕУ сè повеќе ја зајакнува својата енергетска соработка со Азербејџан предводен од силен човек по инвазијата на Москва на Украина. Сепак, скептиците предупредуваат дека тоа има цена, зголемено потпирање на земја вклучена во конфликт и со понова историја на мито и корупција во Европа.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
