22.12.2022 Скопје
Според Обединетите нации, 2022 година е година кога меѓународните случаи на насилство врз жените од висок профил, како што се Иран, Украина и Авганистан, станаа насловни страници, но ова е само дел од трендот што продира во секој аспект на општеството.
Директорката на Жените на ОН во Брисел, Дагмар Шумахер и директорката на ОН во Брисел, Камила Брукнер, седнаа на разговор со Евроактив за да разговараат за напредокот во Европа и ситуацијата за жените надвор од Унијата по 16-те дена на активизам против родово базирано насилство.
„Важно е да признаеме дека тоа е феномен што не се случува во една земја или во еден регион или во една економска сфера, туку дека е феномен што го гледаме насекаде. Тоа е нешто што може да се елиминира, што можеме престанете утре ако, особено, мажите би го смениле своето однесување“, рече Брукнер.
Оваа година беше тешка за жените и во Европа и подалеку. По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, жените беа принудени да бегаат додека исто така се справуваа со недостаток на пристап до репродуктивна здравствена заштита и изложеност на сексуално и родово насилство.
Во Иран, жените излегоа на улиците за да протестираат поради смртта на Махса Амини од рацете на полицијата за морал и беа наидени со насилен отпор, додека во Авганистан, талибанците ги отстранија академските, работните и социјалните права на жените, а неодамна им забранија на жените универзитети.
Но, прашањето за семејното насилство опстојува поблиску до дома, дури и во земји кои не се во војна или под угнетувачки режими.
Брукнер истакна дека секоја трета жена доживеала психичко или сексуално насилство, а на секои 11 минути една жена е убиена поради родово насилство.
Неодамнешниот извештај на Европскиот институт за родова еднаквост покажа дека речиси секоја втора жена во ЕУ доживеала присилна контрола или психичко насилство, и двете спаѓаат под капата на семејното насилство.
Бакнер, исто така, не мисли дека луѓето секогаш ја сфаќаат големината на проблемот, а тој секогаш е на друго место, но тоа е насекаде.
Во Иран, ОН работат на поддршка на жените кои се борат против репресијата и нивните основни слободи.
„Нашите колеги на теренот даваат увид и интелигенција за да се знае динамиката и како сега можеме да се обидеме да влеземе и да ги поддржиме без да ги разоткриваме уште повеќе“, рече Брукнер.
Оттогаш, ЕУ воведе санкции за човекови права против полицијата за морал и 11 функционери, вклучително и иранскиот министер за телекомуникации, обвинувајќи ги за вмешаност во репресијата на протестите, но има уште да се направи.
Европратеничката и потпретседател на Комитетот на ФЕММ, Радка Максова, изјави дека ЕУ мора да покаже јасна решеност да ги поддржи оние кои се борат за слобода и во и од егзилот на Иран, додавајќи дека треба да се воведат дополнителни санкции за иранскиот режим.
Оттогаш, Иран тврди дека ги распуштил контроверзните безбедносни сили, но дури и ако е така, има многу други начини владата да ги следи, контролира и казнува за несогласување.
Понатаму, на 14 декември, 54-члениот Економски и социјален совет на ОН (ECOSOC) усвои резолуција за отстранување на Иран од Комисијата за статусот на жените (CSW) за остатокот од нејзиниот четиригодишен мандат, кој завршува во 2026 година, што предизвика протести од поддржувачите на владата во Техеран.
Во Авганистан, талибанците ги зголемија ограничувањата откако ја презедоа контролата врз земјата на 15 август 2021 година.
Според UN Women (Жените на ОН), постои тенка линија помеѓу помагањето на жените на теренот и обезбедувањето дека не им се дава поддршка на Талибанците.
Според Шумахер, стапката на вработеност на жените во Авганистан е намалена за 28%.
„Треба да продолжиме вистински да ги поддржуваме жените во нивниот пристап до услуги, во нивните можности за економски можности за вработување, бидејќи тоа исто така ќе им помогне и ќе ги заштити, но и да се ангажираме со нив за да ги слушнеме нивните вистински потреби, а не тоа ние одлучуваме кои се потребите на жените во Авганистан“, рече таа.
Максова од ФЕММ изјави дека ЕУ треба да продолжи со притисокот врз талибанците да ги вратат „барем основните права за сите жени – образование, соодветна здравствена заштита, работнички права и слобода на движење без помошник“.
Европратеничката и потпретседател на Комитетот на ФЕММ, Марија Еугенија Родригез Палоп, истакна дека од почетокот на руската инвазија, 8,3 милиони Украинци, од кои 80% се жени, се насилно раселени. Жените се изложени на употреба на сексуално и родово насилство како оружје за војна.
Палоп додаде дека европратениците ги повикале земјите-членки и ЕУ „брзо да ги идентификуваат и гонат мрежите за трговија со луѓе кои профитираат од сексуалната експлоатација на жените бегалци и да обезбедат нивен безбеден транспорт“.
„Се обидуваме навистина да организираме семинари за жени кои ќе бидат обучени за да добијат зголемен капацитет за тоа како да реагираат во ситуација на криза“, додаде Шумахер.
Но, европратеникот и претседател на Комитетот на ФЕММ, Роберт Бидрон, изјави дека еден од најважните аспекти во оваа ситуација е жените, и внатре и надвор од Украина, да продолжат да имаат пристап до основните услуги за сексуално здравје. Воедно, истакна дека во Полска, земјата на ЕУ со најголем дел од бегалците, пристапот до легален абортус е занемарлив.
„Апсолутно е неприфатливо Украинките да се принудени да продолжат со бременоста што е резултат на брутални силувања“, додаде тој.
Последниот извештај на UN Women за родовата анализа на регионалниот хуманитарен одговор на војната во Украина препорачува листа на напори за да се обезбеди да се решат долгорочните и систематски бариери, вклучително и ставање поголем акцент на учеството и лидерството на жените и разбирање на родовото насилство.
Комитетот на ФЕММ и Европскиот парламент ја следеа ситуацијата кај Авганистанските, Иранките и Украинките со слушање на сведочењата на оние на линијата на фронтот, следејќи ги случувањата и усвојувајќи резолуции на парламентот со кои се осудуваат агресиите врз нив.
На 24 ноември, Европската комисија воспостави заеднички број за помош на ЕУ за жените кои доживуваат насилство.
И Бакнер и Шумахер се согласија дека следните чекори во борбата против насилството врз жените вклучуваат повеќе мажи кои се залагаат за овие прашања и адресирање на негативните општествени норми и стереотипи кои преовладуваат.
Додека има заеднички напори од некои европски земји, жените и девојките исто така стануваат посвесни.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
