26.12.2022 Скопје
Научниците идентификуваа два минерали никогаш досега невидени на Земјата во метеорит со тежина од 15,2 метрички тони.
Според соопштението на Универзитетот во Алберта, минералите дојдоа од парче од 70 грама од метеоритот, кој беше откриен во Сомалија во 2020 година и е деветти по големина метеорит некогаш пронајден.
Крис Херд, куратор на колекцијата на метеорити на универзитетот, доби примероци од вселенската карпа за да може да ја класифицира. Додека го испитуваше, нешто необично му падна во очи, некои делови од примерокот не беа препознатливи со микроскоп. Потоа побарал совет од Ендрју Локок, раководител на универзитетската лабораторија за електронска микросонда, бидејќи Локок има искуство со опишување на нови минерали.
Херд, професор на Универзитетот за Земја и атмосферски науки, истакна дека првиот ден кога направил Локок некои анализи кажал дека има најмалку два нови минерали, објаснувајќи дека поголемиот дел од времето е потребно многу повеќе работа од тоа за да се каже дека има нов минерал.
Името на еден минерал, „елалиит“, потекнува од самиот вселенски објект, кој се нарекува метеорит „Ел Али“ бидејќи е пронајден во близина на градот Ел Али во централна Сомалија.
Херд вториот минерал го нарече „елкинстантонит“ по Линди Елкинс-Тантон, потпретседател на Интерпланетарна иницијатива на Државниот универзитет во Аризона. Според вселенската агенција, Елкинс-Тантон е професор по регенти во Факултетот за Земја и вселенски истражувања на тој универзитет и главен истражувач на претстојната мисија на НАСА Psyche, патување до астероид богат со метал кој орбитира околу сонцето меѓу Марс и Јупитер, според вселенската агенција.
Херд истакна дека Линди има направено многу работа за тоа како се формираат јадрата на планетите, како се формираат овие јадра од железо никел, а најблискиот аналог што го имаат се железните метеорити и токму поради тоа има смисла да се именува минерал по неа и да се препознае нејзиниот придонес во науката.
Оливер Тшаунер, минералог и професор по истражување на одделот за геонаука на Универзитетот во Невада, Лас Вегас, истакна дека одобрувањето на Меѓународното минералошко здружение на двата нови минерали во ноември оваа година „покажува дека работата е стабилна“.
Херд објасни дека секогаш кога ќе се пронајде нов минерал, тоа значи дека вистинските геолошки услови, хемијата на карпата, биле различни од она што било пронајдено претходно, додавајќи дека тоа е она што го прави ова возбудливо, во овој конкретен метеорит има два официјално опишани минерали кои се нови за науката.
Според соопштението на Универзитетот во Алберта, брзата идентификација на Локок беше можна затоа што слични минерали беа синтетички создадени претходно, и тој беше во можност да го усогласи составот на новооткриените минерали со нивните колеги направени од човек.
Алан Рубин, истражувач на метеорити и поранешен дополнителен професор и истражувачки геохемичар на одделот за Земјата, планетарните и вселенските науки на Универзитетот во Калифорнија, Лос Анџелес, истакна дека научниците за материјали го прават тоа цело време и тие можат да создадат нови соединенија, едно, само за да видат што е физички возможно само како истражувачки интерес, а други ќе речат дека бараат соединение што има одредени својства за некоја практична или комерцијална примена, како спроводливост или висок напор или висока температура на топење. Воедно, додаде дека случајно е истражувачот да најде минерал во метеорит или копнена карпа што досега не е познат, а потоа многу често, истото соединение ќе го создадат претходно научниците за материјали.
Тшаунер истакна дека двата нови минерали се фосфати од железо. Фосфатот е сол или естер на фосфорна киселина.
Подготвени од А.Ѓ.
About Author
