28.12.2022 Скопје
За време на пандемијата Ковид-19, фирмите за испорака на намирници забележаа неверојатен раст. Но, дали можат да го задржат темпото додека животот се смирува по пандемијата или купувачите ќе ги остават зад себе и ќе се вратат во продавниците за да купат работи лично?
Побарувачката за услуги за испорака на намирници порасна за време на ограничувањата за COVID-19 во 2020 година, дозволувајќи им на новите стартапи да соберат огромни инвестиции за да ги прошират своите бизниси. Две апликации за испорака на намирници со седиште во Берлин, Горилас и Флинк, успеаја да го добијат статусот на еднорог во 2021 година, што значи дека постигнале вреднување над милијарда долари.
Во меѓувреме, Гетир, конкурент со седиште во Турција, го прошири својот бизнис во Германија, Франција и Холандија. Гетир, исто така, стана вториот еднорог во Турција и достигна проценка од 12 милијарди евра.
Секторот за брза трговија обично има за цел испорака за помалку од еден час. Но, зголемената инфлација во текот на 2022 година ја намали вкупната побарувачка на клиентите за брзи испораки.
Можеби уште позначајно за овие стартапи, инвеститорите стануваат повнимателни со своите милиони. Додека инвестициските фондови се намалуваат, а бизнисите со брза испорака се борат да покажат профитабилност, се чини како балонот за испорака на намирници конечно да пукна.
Оваа година донесе широка консолидација во секторот за испорака на намирници, при што бизнисите се откажуваат или брзо се стекнуваат.
Во мај 2022 година, Горилас отпушти приближно половина од персоналот во седиштето и се повлече од Италија, Шпанија, Данска и Холандија.
Во ретроспектива, тој момент можеби го означи почетокот на крајот на бумот на Q-commerce. Во истиот месец, Гетир, исто така, отпушти работници, а Флинк го купи Cajoo, француски конкурент.
На крајот на 2022 година, Гетир склучи договор за стекнување на Горила, ефективно спојувајќи ги двата најголеми европски конкуренти и зголемувајќи ја доминацијата на Гетир на европскиот пазар. Сепак, условите на договорот значат голем пад на вредноста за двете компании.
Како што објави „Фајненшл тајмс“, во времето на неговото купување, „Горилас“ беше проценет на 1,2 милијарди долари, што е помалку од половина од проценката од 3,1 милијарди долари што ја доби по последниот круг на собирање средства во септември 2021 година.
Високата цена за стекнување нови клиенти во комбинација со рекордната инфлација е предизвик што не можеа да го исполнат многу стартапи за испорака на намирници. Изгледа како Горилас да изгори преку 1,3 милијарди долари инвестициско финансирање прилично брзо, а потоа бараа купувач пред целосно да се срушат.
Гетир излегува од договорот со проценка од 10 милијарди долари, што е пониско од неговата вредност во март и покрај тоа што сега го купи целиот бизнис на Горилас.
Наводно, инвеститорите на Горилас ќе добијат околу 40 милиони долари во готовина плус капитал во тековниот бизнис на Гетир. Каган Сумер, извршен директор и основач на Горилас, се очекува да ја напушти компанијата со исплата од повеќе милиони долари.
Аквизицијата на Гетир на Горилас беше шепотена меѓу вработените и луѓето запознаени со бизнисите неколку недели пред да се финализира договорот. Многумина се прашуваа зошто Гетир би ризикувал да купи компанија која изгледа дека губи пари.
Можеби недвижниот имот на Горилас вреди повеќе за Гетир отколку вредноста на самата компанија. Горилас успеа брзо да се прошири низ Европа до 2021 година, а со тоа воспостави мрежа на складишта за испорака, понекогаш наречени и „мрачни продавници“. Од изминатиот мај, компанијата управуваше со 70 од овие складишта во 23 градови.
Почнувајќи од 2020 година, „темни продавници“ се појавија во секое централно соседство во Берлин и низ другите поголеми градови во Европа. Веднаш, овие излози привлекоа поплаки од локалните жители кои негодуваат поради бучавата, зголемениот сообраќај на камиони за испорака и групи вработени кои лутаат.
Како реакција на овие поплаки, неколку градови во Холандија веќе донесоа привремена забрана за нови темни продавници. Слична легислатива е предложена и во други европски градови. Гледајќи дека создавањето нови темни продавници веројатно ќе стане потешко во иднина, Гетир можеби сакаше да ги зграпчи оние што Горилас веќе ги постави.
Како што завршува 2022 година, остануваат само тројца големи играчи во секторот за брза испорака на намирници во Европа: Гетир, Флинк и GoPuff со седиште во САД. Сите тие сè уште се соочуваат со предизвикот на маркетингот до базата на клиенти која се повеќе се определува за заштеди наместо погодност.
Сепак, неколку помали стартапи успеаја да соберат дополнителни инвестиции и покрај прилично мрачната перспектива на пазарот.
Норвешката „Ода“, успеа да собере околу 151 милион долари во декември, за дополнително да ги прошири своите операции во Норвешка, Германија и Финска. Циркус од Хамбург најде уште 11 милиони евра за да продолжи да ги развива своите операции за испорака на оброци.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
