26.12.2022 Скопје
Сите се сеќаваме на големото разочарување што го почувствувавме денот кога дознавме дека Дедо Мраз не е вистински. Можеби нашите родители разговараа со нас, или можеби ги фативме како ги ставаат подароците под елката. Но, колку и да беше тоа тажно, можеби ќе се потсетиме и на радоста и возбудата што ги чувствувавме на Бадник додека тргнувавме со колачиња и млеко за убавиот, стар, брадест маж кој ќе ни донесе подароци додека спиеме.
Човекот во црвен костум е дилема за искреност за многу родители, а кога децата ќе почнат да се сомневаат во неговото постоење, дали треба да продолжат со лагата? Повеќето експерти велат дека не треба.
Развојниот психолог Амелија Шеј истакна дека кога детето прашува дали Дедо Мраз е вистински, тоа значи дека е во фаза на развој во која веќе прави разлика помеѓу реалноста и измислените ликови. Воедно, додаде дека не е корисно да се лажат децата кога веќе ја прават оваа разлика.
Сепак, Шеј смета дека не е неопходно да седнете со вашето дете и да разговарате за ова прашање. Но, ако се појави прашањето, тогаш најдоброто нешто би било да се каже вистината.
Питер Елертон, филозоф на The Conversation, истакна дека децата се лажат за многу работи, често за да се покријат непријатните работи или за да се овековечат културните митови. Сепак, Елертон смета дека зајакнувањето на овие митови може да им даде на децата нереален поглед на светот, потенцирајќи дека ако само добрите деца добиваат подароци, што кажува ова за сиромашните семејства.
Според филозофот, во случајот на сиромашните деца, овој наратив може лошо да влијае на нивната самодоверба и децата се повнимателни на овие импликации за кои им даваме заслуга.
Ребека Инглиш, наставничка и воспитувачка, смета дека целата идеја за Дедо Мраз ги тера децата да го прекинат критичкото размислување и да веруваат во фикција. Исто така, истакна дека далеку од тоа да промовира чудо, приказната за Дедо Мраз ги охрабрува децата да бидат корисници на туѓите идеи. Освен тоа, Инглиш додаде дека се користи како „стап за поттикнување послушност“, повикувајќи се на класичната листа на непослушен.
Д-р Џастин Коулсон, експерт за родителство, истакна дека ако родителите сакаат да го раскажуваат Дедо Мраз, тоа е во ред, но треба да им дадат до знаење на децата дека се заснова на историска личност која можеби или не ги направила работите што ние мислиме дека ги направил.
Коулсон објаснува дека истражувањата покажуваат дека децата се способни да ги разликуваат фактите од фикцијата уште од раното детство и таа разлика не мора да им одземе никаква радост или фантазија во нивните животи.
Роберт Фелдман, професор по психологија кој со години студирал лажење, истакна дека за разлика од верувањето во Дедо Мраз, нешто од кое растат децата, нечесноста е нешто во кое растат децата.
Учителката Ребека додаде дека дополнително на разочарувањето што Дедо Мраз не е реален, е и учењето дека вашите родители ве лажеле и се прашувате кои други лаги ги имаат кажано.
Згора на се, тука е и фактот дека децата во денешно време можат да гуглаат за секое прашање што го имаат, а веројатно ќе го направат и ако се сомневаат дека нивните родители не им ја кажуваат вистината за нешто. Но, постојат експерти кои мислат дека лагата е во ред бидејќи е дел од културната традиција која обезбедува социјална припадност на децата.
Кели-Ен Ален, образовен психолог, вели дека митологијата на Дедо Мраз може да биде важна за извршните функции како што се вештините за внимание и помага да се стимулира имагинацијата.
Психологот додава дека од родителите се бара да проценат соодветни на возраста за тоа кои информации постојано да ги споделуваат со своите деца, и дека тоа што Дедо Мраз не е реален не се разликува. Исто така, додаде дека е во ред да им дозволат на децата да дојдат до своите природни заклучоци за Дедо Мраз во свое време.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
