23.12.2022 Скопје
Производителите на челик предупредија на неодамна договорената гранична тарифа за јаглерод на ЕУ, велејќи дека тоа нема да ги заштити од странска конкуренција и го загрозува нивниот опстанок.
Почнувајќи од 2026 година, увозниците на суровини како железо, челик, алуминиум и електрична енергија ќе бидат предмет на неодамна договорениот граничен данок на CO2 од ЕУ – Механизмот за прилагодување на границите на јаглеродот (CBAM). Ова беше еден од главните резултати од преговорите минатиот викенд за реформирање на пазарот на јаглерод во ЕУ, Шемата за тргување со емисии (ЕУ ETS).
Според ETS, новата тарифа ќе ја одразува цената на јаглеродот што ја плаќаат европските производители и постепено ќе ги замени бесплатните дозволи за CO2 што моментално ги уживаат производителите на челик.
Како дел од реформата на пазарот на јаглерод во ЕУ, договорена минатиот викенд, бесплатните дозволи за CO2 ќе бидат целосно укинати во 2034 година и ќе бидат заменети со новата царина за јаглерод на ЕУ, со цел да се заштити европската индустрија од нелојална конкуренција. Но, според индустријалците, новиот механизам може да има сериозни последици за металските работници кои ги трансформираат овие суровини.
Сирил Муние, генерален делегат на синдикатот на француската алуминиумска индустрија, истакна дека граничниот данок на јаглерод е смртен удар, бидејќи ќе ја зголеми цената на металот што се троши во Европа.
Иако индустријата не го доведува во прашање основното образложение зад CBAM, таа сепак предупредува на идните нарушувања на пазарот на ЕУ, особено во светлината на зголемените трошоци за производство предизвикани од зголемените цени на енергијата и суровините.
И ситуацијата може да стане уште полоша за преработените стоки, како вратите на автомобилите, кои нема да бидат покриени со тарифите за јаглерод на ЕУ и ќе ги остават европските производители целосно изложени на меѓународна конкуренција.
Нарушувањата на цените, исто така, дополнително ќе се влошат со субвенциите што САД и Кина ги доделуваат дома.
Евангелос Митилинеос, претседател на Eurometaux и извршен директор на Mytilineos, грчки конгломерат за алуминиум, изјави дека Европа мора итно да ја комбинира својата климатска политика со „морков“ кој се натпреварува со другите региони.
Eurometaux, здружение кое ги претставува производителите на обоени метали, бара поголема регулаторна предвидливост во следните 15 години за да го направи финансирањето на декарбонизацијата на индустријата подостапно.
Европската асоцијација на производители на челик Еурофер оди чекор подалеку, предупредувајќи дека постепеното укинување на бесплатните додатоци според ЕТС „ризицира да збрише голем дел од извозот на челик од ЕУ во вредност од 45 милијарди евра доколку не се најде конкретно извозно решение пред 2026 година“ за истекување на јаглерод , кога ќе почне да се применува новата тарифа за јаглерод.
Пратениците кои преговараа за реформата на ЕТС, од своја страна, велат дека ги вовеле потребните заштитни мерки за заштита на индустријата од нелојална конкуренција.
Германскиот европратеник Петер Лизе ги наведе усвоените мерки кои ќе ги ублажат ефектите опишани од индустријата.
Прво, голем број преработени производи, како што се завртките, ќе бидат директно засегнати од механизмот, што, како што вели, го намалува ризикот од истекување на јаглерод и пад на конкурентноста на европската индустрија. Исто така, додаде дека покрај тоа, индиректните емисии, оние предизвикани од производството на енергија потребна за производниот процес, ќе бидат вклучени „под одредени околности“.
Покрај тоа, резервата за стабилност на пазарот (МСР) ќе се зајакне најмалку до 2030 година, со годишна стапка на внес од 24% од дозволените за да се создадат доволно резерви што може да се ослободат за да се спречи прегревање на пазарот на јаглерод. Исто така, поставена е клаузула за преглед за 2025 година – една година пред CBAM да стапи на сила.
Неодамнешниот договор CBAM, исто така, предвидува дополнителни средства за да и помогне на индустријата да се декарбонизира, преку фонд за иновации и фонд за модернизација.
Паскал Канфин, француски центристички европратеник и претседател на парламентарната Комисија за животна средина, истакна дека заедно, тие се проценуваат на 50 милијарди евра.
Во соопштението на Европската асоцијација за алуминиум стои дека индустријалците се загрижени, затоа што проширувањето на пазарот на јаглерод и граничниот данок на јаглерод „не можеше да дојде во покритично време за страдањето на алуминиумската индустрија во Европа“.
Според асоцијацијата, 50% од примарната алуминиумска индустрија е во застој во Европа, што значи дека производството е намалено за околу 1,1 милион тони.
Индустријата навистина се бори поради високите цени на електричната енергија и постепениот пад на светските цени на алуминиумот.
Муние објасни дека ако трошоците се зголемат, особено поради високата цена на електричната енергија и укинувањето на бесплатните квоти во корист на данокот на испуштениот јаглерод, и ако продажната цена на еден тон јаглерод падне под 2.000 долари, нема да преживеат многу долго.
Според Муние, CBAM треба да биде придружена со „конкурентни и долгорочни“ договори за електрична енергија, од 20 евра за мегават-час (MWh) и за 20 години, што е далеку од сегашните стандарди на ЕУ.
За француските индустријалци, сепак би имало пазарна неповолност, дури и ако имаат корист од поволната цена на електричната енергија од 42 €/MWh, што е под пазарната цена.
Европската комисија треба да претстави голема реформа на пазарот на електрична енергија на ЕУ во првиот квартал од 2023 година.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
