24.11.2022 Скопје
Војната на Русија во Украина ја принуди германската влада да преиспита многу од плановите што ги претстави пред една година кога за првпат беше формирана коалицијата „семафор“, менувајќи го обликот на многу од клучните политики и линии на земјата.
Коалициониот договор меѓу Зелените, либералната ФДП и социјалдемократите што беше претставен на 24 ноември 2021 година, означува историска промена од многу причини. Не само што е првпат во германската историја три партии да се соединат за да формираат коалиција, туку и стави крај на ерата на Ангела Меркел, која владееше со најголемата европска економија 16 години.
Додека договорот, насловен како „смели кон поголем напредок“, имаше за цел да иницира нова ера на попрогресивна политика, овие ветувања беа брзо тестирани кога војната во Украина ја сврте германската политика наопаку.
Додека новата влада имаше за цел „надминување на статус кво“, како што рече лидерот на ФДП, Кристијан Линднер, никој не очекуваше нешто да биде блиску до Цајтенвенде, или „пресвртница“, на англиски јазик. Погодени од повеќе кризи, од војна до зголемени цени на енергијата, триото мораше да се откаже од многу позиции што ги објави пред една година.
Војната во Украина означи голем пресврт за СПД, која порано беше силен поборник за зближување со Русија. Вкоренети во мировната политика на поранешниот социјалдемократски канцелар Вили Брант, кој ги постави темелите на детантот со Советскиот Сојуз за време на Студената војна, многумина во СПД сè уште веруваа дека Русија може да служи како партнер на Западот.
Ролф Муцених, претседател на СПД во Бундестагот, повика на подобрување на односите со Русија во декември, додавајќи дека доколку е возможно повторно да се поврзат со принципите и лекциите за детант, тоа може да биде првиот чекор кон помирен свет.
Војната во Украина ја принуди СПД да ги преиспита долгогодишните позиции. Прогласувањето на Zeitenwende од страна на германскиот канцелар Олаф Шолц означи значителна промена во пристапот кон странските и одбранбените теми, вклучувајќи ги испораките на оружје, трошоците за одбрана, санкциите и дипломатијата.
Шолц, тогаш, изјави дека со оглед на пресвртната точка што ја претставува агресијата на Путин, нивниот пристап е дека она што е потребно за да се обезбеди мир во Европа, тоа и ќе се направи. И полека но сигурно успеа да ја поттикне својата партија кон нов курс кој ќе ги скрши големите табуа.
Германскиот канцелар Шолц не само што формираше специјален одбранбен фонд во вредност од 100 милијарди евра за да ги зголеми оперативните способности на земјата, туку вети дека ќе инвестира повеќе од 2% од БДП на Германија во нејзината одбрана, во согласност со целите на НАТО.
Понатаму, СПД, која традиционално се спротивставуваше на доставување оружје во сите кризни области, полека го промени својот курс. По жестоките критики од повеќе страни, неволното зелено светло за испорака на прво лесно оружје, а подоцна дури и тешко вооружување, моментално е четврти по големина донатор на воена помош за земјата разурната од војна.
Зелените, исто така, мораа да проголтаат голем број горчливи апчиња за време на првата година на функцијата на „семафорот“. Партијата направи компромис за основните принципи, само за нејзините коалициски партнери да одложат или блокираат многу од најдрагите проекти на Зелените.
Кога Русија ја нападна Украина, а гасот стана драгоцен, Германија почна силно да се потпира на јаглен.
Потоа дојде повеќемесечниот спор околу тоа дали да се одложи нуклеарниот излез на земјата, прашање на кое Зелените беа особено засновани. И покрај тоа што беше избегната катастрофата од вистинското одложување на излезот, последните нуклеарни централи во земјата ќе работат со месеци подолго од првично замисленото, „горчливо апче“ за многу жестоки антинуклеарни високи претставници на Зелените.
Зелените, исто така, претрпеа штети во однос на земјоделската политика. Додека коалицискиот договор постави големи амбиции со потпис на Зелените, како што е воведувањето на задолжителна етикета за благосостојба на животните и „поддршка за правење на сточарството во Германија попријатно за животните“, многу од овие иницијативи беа блокирани од Министерството за финансии предводено од ФДП.
Министерот на Зелените сè поотворено ја покажува својата фрустрација од либералниот коалициски партнер. „Кој ќе каже „не“ на ова финансирање, долгорочно, вели „не“ на германското месо и сточарството во Германија“, истакна тој во септември.
За либералната ФДП, влегувањето во коалиција со централно-левичарските Зелени и социјалдемократите никогаш не беше првиот избор. Бидејќи либералите се политички подалеку од нивните коалициски партнери, нивната улога во коалицијата се покажа како меч со две острици.
Додека набљудувачите, особено Зелените и еколошките невладини организации блиски до нив, ја обвинија ФДП за премногу тврдоглава во нивните позиции и покрај повеќекратните кризи кои бараа итна акција, раководството на партијата рече дека всушност направила премногу компромиси, особено откако претрпе некои големи порази на регионални избори.
Едно клучно ветување на лидерот на партијата, Кристијан Линднер, кој самиот ја презеде функцијата министер за финансии, беше фискалната претпазливост. Коалицискиот договор не ветуваше ниту нови даноци ниту нови ослободувања од уставната „сопирачка за долг“ од 2023 година наваму.
Една година на функцијата, Линднер тврди дека ги исполнил двете овие цели. Сепак, критичарите велат дека ова се должи само на сметководствени трикови, особено со создавање нов јавен долг надвор од официјалниот федерален буџет, во таканаречените „буџети во сенка“, како што е „специјалното средство“ од 100 милијарди евра дизајнирано за поддршка на недоволно финансираниот Германец, војската и „заштитниот штит“ од 200 милијарди евра против енергетската криза.
Дури и Европската комисија се вклучи и предупреди дека во 2023 година, се проценува дека „севкупната позиција на фискалната политика на Германија е експанзивна во ситуација на висока инфлација“ и на тој начин „не е во согласност со фискалните насоки“ договорени од земјите-членки.
На европско ниво, Линднер во голема мера се држеше до својата позиција за буџетска дисциплина, тврдејќи дека „секоја реформа на фискалните правила мора да биде во согласност со основниот принцип за обезбедување финансиска стабилност“.
И покрај зголемениот притисок од повеќе страни, Линднер, исто така, успеа да се спротивстави на повиците за заедничко задолжување од страна на Европската комисија и најголемите европски земји-членки како одговор на сегашните кризи.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
