21.11.2022 Скопје
На 21 ноември 1995 година во сојузната американска држава Охајо, во гратчето Дејтон, се водеа преговори меѓу лидерите на Босна и Херцеговина, Србија и Хрватска, односно Алија Изетбеговиќ, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман каде што е постигнат мировен договор.
Главен посредник во преговорите бил американскиот дипломат и специјален пратеник Ричард Холбрук, каде неговите методи во креирањето на овој мировен договор но и привремената спогодба меѓу Македонија и Грција, постигната истата таа 1995 година го добија прекарот „булдожер дипломатија“.
Договорот кој е општо познат како „Дејтонски договор“, по местото каде што се одвиваа мировните преговори службено е потпишан во Париз, на 14 декември 1995 година.
Со овој договор БиХ беше поделена на ентитети на етничка основа. Во Федерацијата БиХ беа вклучени бошњачката и хрватската заедница на 51 отсто од територијата на земјата, а на преостанатите 49 отсто од територијата беше воспоставена Република Српска, така што денот на потпишувањето на Дејтонскиот договор е државен празник и неработен ден во Република Српска.
Дејтонскиот моровен договор од многумина е критикуван дека е веќе застарен, но истовремено и се против за негово реформирање, бидејќи овој договор е направен така да не дозволи било кој ентитет да доминира во земјата, а неговите комплексни механизми да служат на националистичките политичари за да ги задржат позициите, без оглед што така го спречуваат и развојот на земјата.
Босна и Херцеговина после 27 години како држава економски е многу слаба, јавните сервиси се неефикасни, градовите се загадени а младите масовно се иселуваат поради невработеноста која е огромна. Во анкета која е спроведена во 2018 година, стои дека 87 отсто од младите истакнале дека неможат да се вработат доколку немаат врски во институциите, а 49 отсто истакнале дека ќе бараат работа во друга држава.
Доминантните политичари на трите етнички заедници сеуште се повикуваат на војната во обид да ги задржат своите позиции, а во анкетата е наведено и дека пред војната секое трето семејство било етнички мешано, а сега имало само 3 отсто мешани бракови.
Подготвено од М.Н.
About Author
