25.10.2022 Скопје
Дрвјата ги ладат улиците, го намалуваат загадувањето на воздухот и го подобруваат менталното здравје на урбаните жители, но европските градови сè уште се борат да засадат повеќе дрвја.
Меѓувладиниот панел за климатски промени истакна дека локалните лидери се под зголемен притисок да најдат начини да ги одржат урбаните пејзажи, бидејќи климатските промени предизвикуваат покачување на температурите во градовите ширум ЕУ.
Водечките климатски научници велат дека дрвјата се дел од решението. Создавањето урбани шуми и зголемувањето на дрвјата долж градските улици би помогнало да се ублажат климатските промени директно преку складирање на јаглерод и индиректно преку создавање ефект на ладење што ја намалува побарувачката на енергија и ја намалува потрошувачката на енергија за третман на вода.
Во документот, кој се базира на над 18.000 истражувања, се вели дека зголемувањето на бројот на дрвја во градовите ќе помогне во борбата против урбаните „топлински острови“, ќе го намали загадувањето на воздухот и ќе го зајакне менталното здравје. Но, иако придобивките од садењето повеќе дрвја се јасни, градските власти и експертите велат дека тоа не е толку лесно како што изгледа, наведувајќи ги високите трошоци и скриените предизвици поврзани со инфраструктурата како паркинзи и подземен јавен превоз.
Според Ана Луиса Соарес, пејзажна архитектка во ботаничката градина Аџуда во португалскиот главен град, која е автор на голем број студии за економијата на урбаното зеленило, секое ново дрво во Лисабон претставува инвестиција од околу 2.000 евра. Воедно, објасни дека дел од тоа се трошоците за самото дрво, а остатокот се трошоците за одржување што ќе треба да се потрошат во текот на следните пет години, кога новото дрво бара посебно внимание за да преживее и поради тоа садењето дрвка долж една авенија може да биде голем трошок за градот и дополнителна грижа за администрациите додека се движиме во тешки економски времиња.
Напредокот во зазеленувањето на градовите всушност оди наназад. Според податоците собрани од ОЕЦД, градовите во ЕУ ја губат покривката од дрвја во последните децении. Според Соарес, тоа делумно се должи на урбаниот развој и проширувањето на патиштата, но и поради тоа што илјадниците дрвја засадени за време на кампањите за урбано разубавување во 19-тиот и почетокот на 20-тиот век, кога зазеленувањето на улиците беше во мода, го достигнуваат крајот на својот живот.
За да го спречи падот, Европската комисија предлага во земјите на ЕУ најмалку 10 отсто од сите градови, населби и предградија да бидат покриени со зелена покривка до 2050 година, а исто така земјите да обезбедат дека ќе нема нето загуба на урбаните зелени површини.
Според Соарес, додека градовите бараат да ја заменат и прошират покривката на дрвјата за да се справат со предизвиците на климатските промени, цената на почетната инвестиција може да ги премисли.
Големиот трошок не е единствената пречка за зголемување на бројот на дрвјата во градовите, каде што локалните лидери можат да ги најдат рацете врзани како резултат на децениската инфраструктура.
Архитектот Хозе Луис Инфанзон Приоре, раководител на јавните простори и инфраструктурата за градот Мадрид, истакна дека главното барање што го добиваат од граѓаните е дека сакаат повеќе зелени површини, особено дрвја, објаснувајќи дека тоа не е можно поради технички проблеми.
Инфазон, воедно, објасни дека на дрвјата им треба најмалку еден метар длабочина под почвата, помеѓу бетонските конструкции и земјата, и засадувањето на голем број дрвја ќе бара целосно рушење на подземните површини и нивна обнова со поголема потпорна конструкција, комплициран и скап процес.
Во Брисел, кој се обврза да сади околу 300 дрвја секоја година до 2030 година, предизвик се и тесните улици на градот.
Зубида Џелаб, градски управник за зелени површини, истакна дека една од работите што ги разгледуваат е дали дрвјата ќе го отежнат минувањето на возилата на брза помош или ќе го отежнат преминот на лицата со намалена подвижност.
Според Зубида Џелаб, создавањето простор за дрвја може да создаде локални тензии, објаснувајќи дека понекогаш единственото место за засадување нови дрвја е во делови од јавниот простор што моментално се окупирани од автомобили и политички не е секогаш лесно да се отфрли паркинг во корист на дрво.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
